«Латвич ырым пу»

Тиде историйым мыланем авамын йолташ ӱдыржӧ каласкален. Тудо жапыште Татьяна школышто тунемын, аваже да ача лийше дене пырля илен. Но туткар лиймеке, ача лийшыже колен. Еш нужнан илен, пыкше-пыкше оксам ситареныт. Танян аваже арнялан икмыняр гана йӱд сменыш ороллан коштын.

Икана урокым ыштен пытарымеке да коҥга петыртышым шӱкалмеке, Таня малаш возын. Ятыр жап почаҥмеке, ӱдыр мален колтен.  Тудлан омо кончен. Тидын нерген авамын йолташ ӱдыржӧ тыгерак каласкален: «Шинчем мый пӧртыштӧ шкетак, кенета омса почылтеш да пӧлемыш ача лийше пурен шогалеш. Мый тунам толмыжлан ӧрым, вет але кечывал гына. Тиде жапыште уремыште йолташ ӱдыр-влакын йӱкышт шоктыш. Нуно уремыш ӱжыт. Мый вигак лекнем ыле, но ала-можо чарыш. Ача лийшем деч мороженыйым налаш оксам йодым: «Петя чӱчӱ, мороженыйым налаш 15 ырым пу». «Ом пу, кӱсеныштем 13 ыр гына», — пурла кӱсен гыч оксам луктын, каласыш тудо. Кумылем волыш, пӧрт гыч лекташ тарванышымат, кенета ужым: омса уке. Тудым тӱжвач ала-могай еҥ-влак оҥа дене петырен шынденыт. Окнамат пудалаш тӱҥалыныт. Мый ачам лийшылан лӱдын кычкыральым: «Мом нуно ыштат? Кузе ме уремыш лектына?» А тудо сыренрак вашештыш: «А мыланна ны омса, ны окна огыт кӱл. Тушко лекташ нимолан». Мый тунар чот лӱдым! Кенета изи рожым ужым. Тушеч пӧртыш волгыдо пурен. Тудымат теве-теве оҥа дене петырат. Уло кертмем дене куржын кайышым да, тиде рожыш шыҥен, уремыш лектым. Тиде жапыште шинчам почым.

Мый кудывече покшелне кием улмаш, воктенем еҥ-влак погынен шогалыныт, авам шортын шинча. Коҥга петыртышым ондакрак шӱкалынам да аҥыргенам улмаш. Вара авамлан омо нерген каласкалышым, Петя чӱчӱ оксам ыш пу, тудын латкум ырже гына лийын маньым. Окса нерген ойлымем колмеке, авамын чурийже ошем кайыш. Ачам лийшым тойымо годым ала-кӧ колышын кӱсенышкыже оксам пышташ кӱлмӧ нерген ойлен. Лач тунам авамын оксаже лийын огыл. Латкум ырым пыкше муын, пурла кӱсенышкыже пыштен. Тидын нерген нигӧ пален огыл, вет тынар шагал оксам пыштымыжлан авам чот вожылын».

Зинаида И. Ӱпӧ ола