5-11 май – Кужун илаш кумылаҥдыше арня
Сарын ветеранже-влакын республикысе клинический госпитальын тӱҥ врачше, Марий Элысе Тазалык аралтыш министерствын тӱҥ внештатный гериатрже Алексей Красильников кужу ӱмыран лияш мом ышташ кӱлмӧ нерген умылтара.
Шымлызе Дэн Бютнер да тудын йолташыже-влак тӱнясе «пелганде зоно» манмым – эн кужун илыман вер-влакым – шуко жап шымленыт. Нуно эн таза да эн кужу ӱмыран еҥ-влак дене мутланеныт. Теве мом нуно ойленыт.
1. «Пелганде зонылаште» илыше-влак кушкыл кочкышым шукырак, а шылым шагалрак кочкыт, вӱдым ситышын йӱыт.
2. Физически чолга улыт (сад-пакчаште тыршат, йолын шуко коштыт, пошкудо да лишыл еҥышт-влаклан эре полшат). Тыгодым утыжым огыт толаше (спортзалыш огыт кошт, марафоным огыт ккуржтал, силовой нагрузкым огыт пу).
3. Кажне кечын кечыште лийме организмым Д витамин дене пойдара. Тудо ок сите гын, деменций, остеопороз, саркопений (чогашыл иземмаш) лийын кертме лӱдыкшӧ кушкеш, тыгак ийгот дене кылдалтше моло патологий ешаралтеш.
4. Тамакым огыт шупш, аракам да кофеинан моло йӱышым огыт йӱ, чот огыч коч.
5. Кужун илыше-влак (100-110 ий марте да утларак) икымше верыш эре ешым шындат. Икшыве да уныка-влак пелен улшо шоҥгыеҥ-влакын стресс шагалрак лиеш, вуйуш шагал годым пудырана, таза кочкышым кочкыт.
6. «Пелганде зонышто» илыше-влак чӱчкынрак воштылыт, шке ситыдымашым мыскараш савырен моштат. Тидыже стрессым шагалемда, тыге шӱм-вӱргорно, онкологогий чер деч аралалтыт.
Садлан шоҥгыеҥ-влак лишыл еҥ-шамыч пелен илышаш улыт. Черланымеке але сусыргымеке, нунылан писын полшен кертыт. Тыгак жапын-жапын врач декат миен толман.
Марий Элысе Тазалык аралтыш министерствын метериалже почеш Ирина Гурьева ямдылен.
freepik.com сайт да Тазалык аралтыш министерствын архивше гыч налме фото-влак.