Йыгыр тӱрлӧ лиеш

Оҥай факт-влак

Тений 7 июньышто Медведево загсыште ойыртемалтше сӱан лийын. Акак-шӱжарак Вера ден Надежда изак-шоляк Александр ден Геннадий Кошкинмытлан марлан лектыныт. Йыгыр рвезе-влак Оршанке районышто шочыныт, а йыгыр ӱдыр-влак – Медведево район Азаново селаште. Нуно соцсетьыште палыме лийыныт.

– 2008 ийыште Медведево район Новый посёлкышто Татьяна ден Алексей Пегашевмытын кум йыгыр эргышт шочын. (Нунын шочмекышт, «Кугарня» газетыште возенна, шочын вочшо аза-влакын снимкыштым ыштенна ыле.) Тений Костя, Никита, Максим 10 ноябрьыште 11 ийым темат. Ты ешыште эше кок икшыве лийын. Тылеч ончыч кум йоча шочмо факт кундемыштына 2003 ийыште лийын.

– 2010 ийыште республикыште ик ава кум азам ыштен, 2012 ийыште – кок ава. 2009 ден 2011 ийлаште кум йыгыр-влак лийын огытыл. 2013 ийыште Йошкар-Оласе Перинатальный рӱдерыште ик ава кум ӱдырым ыштен.

– 2013 ий деч вара Марий Элыште ик ача-аван иканаште кум аза 2017 ийыште гына шочын. Ты ийын майыште кок ава кум аза дене ыштен. Тунам, Йошкар-Оласе йоча эмлымвер гыч мӧҥгыш колтымеке, Давыдовмытым Марий Элым вуйлатыше А.Евстифеев саламлен да кум веран коляскым пӧлеклен ыле. 11 майыште Лада, Вера да Анна шочыныт. Тылеч посна ӱдыр-влакын вич ийлан кугурак акашт уло.

 

Йыгырым кушташ неле

Йошкар-Олаште илыше Ямщиковмыт ешыште йыгыр эрге-влак кушкыт. Ваня ден Илья 1 сентябрьыште куд ийым теменыт. Аваштын, Светланан, ачаж да аваж могырымат тукымыштышт йыгыр-влак улыт. Сандене Курыкмарий районышто шочшо вате ден марий кокымшо гана йочам ышташ лӱдыт. Палат: йыгырым ончен кушташ куштылго паша огыл. Тидын нерген С.Ямщикова дене мутланышна.

 – Светлана, йыгыр шочеш манын пален налмеке, могай шижмаш лийын?

– Мӱшкыраҥме деч вара икымше триместрыштак мылам аза лугыч лийын кертеш маныныт да УЗИ-ш колтеныт. Тунам, шым арняш годым, кок аза улмо нерген каласышт. Ме пелашем дене моткоч куаненна. Тудын эсогыл шинчавӱдшӧ лекте. Авам могырым ковам да ачам могырым ковам йыгырым ыштеныт: ӱдырым да эргым.

Йыгыр-влак мо дене гынат ойыртемалтыт вет?

–Талук марте кок йоча нимо денат огеш ойыртемалт. Варажым эркын дене иктыже лидер лиеш. Ончыко кайыше Илья лиеш шоненам. Но шукерте огыл тиде шонымашем вашталтын. Ик рвезе унала толын ыле. Ильям лукыш авырен шогалтен кертыныт. Туге гынат шуко ситуацийыште Ваня ден Илья коктын вашла полшаш тӧчат, аралат. Ванян парняже пӱчкылтын. А воктен улшо ик рвезе тидым ужын воштылеш, а Илья саде рвезылан «Молан воштылат, тудын вет парняже коршта» манеш.

Иктыже – лидер, а весыже тудын почеш ышта. Кӧ нунын кокла гыч ондакрак шочын, ом пале. Мый шке ыштен омыл, пӱчкын луктыныт. Очыни, тиде Ваня лийын.

– А кузе нуным ойыраш тунемында?

– Иктыжын вуйжат, шинчажат, капшат кугурак. Нуно кызыт пырля ошкылыт, но иктыже весыж деч ик сантиметрлан кӱчыкрак. Кузе шкем кучымыштат вашталтын. Нунын дене пырля эре модшо йоча-влак тиде Ваня, а тиде Илья манын палат. Йочасадыште воспитатель нуным ойырен ок мошто. Чынже дене нуным шекланет, эскерет да палаш тыршет гын, кӧжӧ кӧ манын умылаш лиеш.

А пытартыш жапыште ойырен моштыдымо еҥ-влакым нуно чояланаш да ондалаш тӱҥалыныт. «Мый Илья улам», – манын кертеш Ваня. Да, мӧҥгешла, весыжат. Ача-авам садак от ондале, меже палена.

– Чылажымат ик семын ыштат мо?

– Нуно ик кочкышымак кочкыт, икгай вургемым чият. Ик жапыштак шонданыш куржыт. Шахматла модаш коштыт гын, коктынат тиде модышым йӧратат. Кызыт подготовительный классыште, логопед дене заниматлена. Тыгак дзюдош, йӱштылаш коштыктем.

Йыгыр йоча-влак икте-весышт дене таҥасат, южгунам кучедалыт, сырат. Но шукыж годым нуно йочасадыштат ик модыш дене модыт, конструкторым погат, кубик дене замкым чоҥат. Мӧҥгыштӧ ик мультфильмымак ончат. Но занятийлаште нуным йыгыре шындаш ом темле. Школыштат ик парт коклаште шинчышаш огытыл. Иктаж кум ияшышт годым ме нуным кеҥежым кок кова деке посна колтенна ыле. Кок йочам иканаште ончен шукташ нелырак, сандене кова-шамычланат ласкарак лийын. Эше ик гана тыге ыштен ончаш шонена.