13 январьыште Российыште Печать кече палемдалтеш. Тиде амал дене Морко район Купсола школышто пырля тунемме йолташем, кызыт Йошкар-Олаште илыше, инженер-полиграфистлан пенсийыш лекмешкыже тыршыше, Пашан ветеранже Валерий Иванович Леонтьевлан икмыняр йодышем лекте.
– Тиде профессий чыла калыклан пешыжак палыме огыл. Полиграфист-влакын тӱҥ пашашт могай?
– Полиграфист профессий печать пашам шуктен шогышо специалист-влакым ушен шога. Нунын тыршымыштлан кӧра книга, журнал, газет да печатлен лукмо тӱрлӧ канцеляр сатувлак ош тӱням ужыт.
Чыла печатный продукцийым нимогай экшык деч посна, кӱлеш дизайным шыҥдарен лукташ – полиграфистын тӱҥ пашаже.
– Мо тендам тиде профессийым ойырен налаш таратен?
– Купсола школышто 5-ше классым тунем пытарышым. Кеҥеж каникул ыле. Ачамым, Иван Леонтьевичым, Йошкар-Олашке туныктышо-влакын 10 кечаш курсышкышт ӱжыктеныт. Тушто илаш вер улат, пеленже мыйымат нале. Ик кечын нуным Йошкар-Оласе типографийыш экскурсий дене намийышт, ачам мыйымат тушко пуртыш. Изирак лийынам гынат, кызытат шарнем, тушто мом гына ужаш ыш логал: кузе газет ден книгам печатлат, текстым «линотип» манме машина дене погат, погымо газет полосам раме кӧргеш верстатлат. Эн чотшо кок пӧлемеш вераҥдыме фотокамер келшен. Тыгай камер дене плёнкеш фотонегативым ыштеныт, тудым кучылтын, сӱретым печатлаш клишем ямдыленыт. Икманаш, типографий паша чонемын кажне йыжыҥышкыже шыҥен пурыш. Ачам тиде кечынак «Смена-6» фотоаппаратым налын пуыш – полиграфийыште кучылталтше, фотосӱрет дене сылнештарыше эн кӱлешан ӱзгарым.
Но тунам, очыни, полиграфистак лияш шонен омыл. Пӱрымаш вучыдымын тиде корнышко шӱкале. 1969 ийыште Арын школысо 10 класс деч вара Политехыш тунемаш пураш ямдылалтме ик тылзаш курсышко кайышым.
Кӱлеш экзаменым эртымеке, приёмный комиссийыште «Республиканский набор» йӧн дене Моско оласе полиграфический институтыш каяш темлышт.
Экскурсий дене типографийыште лиймем шарналтышымат, келшышым.
Тиде ийын тыгаяк йӧн дене Моско оласе ГИТИС-ыш ик кугу тӱшка абитуриент-влакым артистлан тунемаш колтеныт. Нине ончыкылык артист-влак дене ятыр гана пырля поезд дене кудалышташ логалын. Москваштат шинчаваш ужын кутыренам, землячестве шот дене вашлиймаш эртаралтын. Кажныштын тӱсышт – шинча ончылнемак. 1974 ийыште 10 утла профессионал артист Марий драмтеатрыш пашаш толын.
Умбакыже 14 январьыште лекше номерыште лудса.
Лев СОШИН.
Морко район, Купсола.