Южо ялысе школыш пурен шогалатат, шӱлык кумыл авалта: йоча шагал, туныктышо-влак огыт сите, оралтыжат тошто. Оршанке район Кугунур кыдалаш школышто – йӧршеш вес сӱрет. Тушто илыш дене тӧр каят, республикыштат ты школ палыме. «Шонанпыл» образцово-фольклорный ансамбльжак мом шога!
2018 ий годсек ты школышто директорлан Г.А.Садовина ышта. Тылеч ончыч тудо марий йылмым да литературым, англичан йылмым да ИКН-ым туныктен. Галина Александровна, ӱдыр-рвезе-влак школыш куанен коштышт манын, ятыр тырша.
Газетым лукташ шонат
Кугунур школыш 127 йоча коштеш, 21 туныктышо пашам ышта. Тунемше-влакым индеш пошкудо ял гыч кок автобус дене шупшыктат.
– Ӱдыр-рвезе-влак кызыт лӱдын-вожыл огыт шого. Тидыже куандара. Иктаж-могай мероприятийыш але проектыш ушнаш темлена гын, нуным сӧрвалыман огыл. Тений 11-ше классым ик рвезе да ныл ӱдыр тунем пытарат. Нуно пеш активный улыт, кумытынжо йошкар аттестатым налме верч тыршат. Эн кугу классна – 21 йоча – визымше, 10-шо классыш (эн изи) кок тунемше коштеш.
Туныктышо-влак ситат. Ӱмаште кок студентке дене целевой договорым подписатленна, иктыже – шкенан выпускницына. Дипломым налмеке, нуным школышкына пашаш вучена, – палдарыш директор.
Ача-ава-влакын инициативышт проект почеш кызыт пашам шуктат. Тудлан келшышын, школ газетым лукташ шонат, тыгак – каныме кумдыкым келыштараш. Урок деч вара, тушко миен, ӱдыр-рвезе-шамычлан ты кумдыкышто жапым пайдалын эртарашышт йӧнан верым ямдылынешт. Йоча-влак шкештат ты пашаш ушнат.
Школ газетыштым «Мотор» манын лӱмдынешт. Марий йылмыште «сӧрал» манмым ончыкта гын, рушла гыч кусарымаште «двигатель» лиеш. Тылеч посна тунемше-влак моло конкурсыш чулымын ушнат.
У кочмывер, киностудий…
«Точка роста» проект почеш Кугунур школышто химий ден биологий да физике кабинет-влакым йӧнештарыме. Тидын шотышто школ директорын тыршымыжымат палемдыман. Тошто мебельым уэмден, моло йӧным муын, аныклен кодымо окса дене школлан кӱлеш технике ден оборудованийым наледеныт.
Школ илышын эше ик кугу сеҥымашыжлан у пищеблокым чоҥымым шотлыман. Тылеч ончыч йоча-шамыч тӱҥалтыш класс-влаклан келыштарыме воктенысе оралтыш кочкаш коштыныт.
– 2020 ийыште республикысе Образований министерстве гыч толыныт да пушеҥге ден вондерла кушмо верыште чоҥышаш пристройын, ончыкылык кочмыверын сӱретшым ончыктеныт. Ӱшаныме гай чучын огыл.
А кызыт ӱдыр-рвезе-шамыч у, волгыдо да марий шӱлышан кочмыверыш кочкаш толыт. Икымше гана тушко пурен шогалынытат, «Могай мотор!» маныныт. Тугеже тыршымына арам лийын огыл, – каласкала Галина Александровна.
Школышто эше ик ойыртемалтше вер – киностудий кабинет. Директорын советникше тушко ӱдыр-рвезе-шамычым урок деч вара пога. Нуно проектым ямдылат але иктаж конкурслан ямдылалтыт. Тидланже кӱлеш чыла оборудованийым келыштарыме: микрофоным, видеокамерым, ноутбукым, тулым да молат.
– Школышто директор чыла ыштен моштышаш, ялыште – поснак. Ача-ава-шамыч дене кылым мушаш, тунемше-влак дене ик толкынышто лийшаш. Йоча-влак ала-могай ялысе тошто школышто огыл, а кызытсе жаплан келшыше школышто тунемам манын шонышт, да тунемаш кошташ кумылышт лийже. Тидлан ме чыла условийым ыштышаш улына, шонем. Садлан молодёжь семын шонен моштыман да йоча-влак пелен шкежат улан тунемман, ончыко кайыман, – ойла Г.Садовина.
Я.П.Майоров-Шкетанын лӱмжым нумалше школышто вес семынже лийынжат огеш керт.
Авторын да И.Речкинын фотошт.