Кажне еҥ пӱртӱсыштӧ каналташ, чодырашке емыж-саскам але поҥгым погаш кошташ йӧрата. Но южгунам чодыраште ир янлык-влакым кенета ужаш лиеш. Чодыра оза-шамыч дене тӱкнаш огыл манын, мом ыштыман? Шучко янлыкым вашлиймеке, кузе шкем кучыман? Йодыш-влаклан икмыняр ой-каҥашым темлена.
Чодыраште шкем кучен моштыман. Ир янлык-влакым вашлияш огыл манын, йӱк-йӱаным лукман. Шукын толында гын, икте-весе дене чот кычкырлен кутырыза, йӱкын кутырыза. Тунам янлык чодыраште айдеме деч кораҥ кая. Тыге азап марте огыда шу.
Маскаиге деке ит мий
Республикыште маска – ик эн кугу да осал янлык. Тудо куткышуэм пургедеш, тыгак пундыш гыч лекше тӱрлӧ шукшым, шудым кочкеш. Айдеме гаяк чодыраште кушшо емыж-саскамат йӧратат, тыгак пӱкшым, тумлегым авызлат. А шыжым кочкыш ситыдымылан кӧра нуно еҥ деке лекташ тӱҥалыт. Поснак ава маска деч шекланыман. Тудо шке игыжым аралаш тырша да айдеме ӱмбак 99 процент годым кержалтеш. Тыгай годым нигунам ида курж! Ситуацийым нелемдеда гына. Маска писын куржеш, сандене еҥым вашке поктен шуэш. Тыште те оза улыда манын ончыктыман, тидлан пелен кондымо рюкзакым, котомкам кӱшкӧ нӧлталза але иктаж пундышыш кӱзен шогалза. Вара чот кычкырыза, ведрам але калай банкым перкален, тӱрлӧ йӱкым лукса. Тунам маска чакна.
Айдеме шке сырыкта
Ирсӧсна айдеме ӱмбаке шке гыч шуэн кержалтеш. Шукыж годым еҥ-влак шке сырыктат. Мутлан, вашлийме годым кӱм кышкылтыт але тоя дене покташ тӧчат. Тыгай годым янлыкым лӱдыкташ тыршыза: кӱртньӧ арвер-влакым перкалыза, шӱшпык дене шӱшкыза. Палатке дене канаш толында гын, йӱлышӧ укшым шке ончылныда кучыза. Нигунам янлык деке тупынь ида савырне да ида курж. Тыгай верыш шогалаш тӧчыза, кушто иктаж пушеҥге, вондер але кӱ уло. Янлыклан тендан деке мияш нелырак лиеш. Ирсӧсналан кудалмыж годым писын савырнаш моткоч неле, сандене ты янлык ӱмбакыда керылтеш гын, ӧрдыжкӧ кораҥза.
Йӱк деч лӱдыт
Шордо шотыштат тӱткӧ лийман. Ты янлыкым тора гыч ужыда гын, тиде вер гыч йӱкым лукде кораҥ кайыман. Шордо дене чак лийында гын, тарваныде шогыман, янлык шке кораҥеш. Верже гыч огеш тарване гын, тургыжланыме койышыжым шижыда гын, пушеҥге шеҥгек шылаш тӧчыза. Тудо начаррын ужеш, сандене тендам йомдара. Тыгак шордо палыдыме да келшыдыме йӱк деч лӱдеш. Тыгай годым иктаж кӱртньӧ арверым перкалыман.
Ир янлык-влак тӱрлӧ лийыт. Чодыраш кайымеке, кажныж деч шекланыман, нуным ужмеке, шкем кузе кучаш ончылгоч палыман. Тӱҥжӧ – чодырашке емыжым погаш шкетын ида кошт, тӱшкан погынен кайыза! Тунам тунаржак лӱдыкшӧ огыл.