Эше шукерте огыл марий ӱдырамаш-влак пӧрткӧргым тӱрлымӧ арвер дене сӧрастареныт. Койкышто пеледышан шартыш, окнаште тыгаяк тӱрлӧ тӱсан окнашовыч, телевизорым пурак деч аралыше ластык, стенкыште нершовыч-влак, юмылук пӱрдыш пӧлемым пеледышан аланыш савыреныт. Тунам изижге-кугужге, ваш-ваш тунемын, тӱрлӧ тӱсан шовычым шӱртылан рончен, мотор деч мотор кидпаша-влакым шочыктеныт. Но илыш шиждымын вашталтын. У саманыште кидпашалан жапым ойырышо еҥ-влак шагалемыныт. Адакшым самырык тукым пачерыште я пӧртыштӧ шке кид дене ыштыме арвер-влакым ынеж кучылт.
Советский район Кӱрсола ялыште шочын-кушшо, кызыт воктенысе Роҥго селаште илыше Галина Андреевна Пайдермышеван кидше йымач могай-гына арвер огеш лек! Мотор марий тувыр, окса але бисер дене ыштыме сӧрастарыш, солык, юмылук шовыч да шуко-шуко молат.
Кувай туныктен
Галина Андреевна ӱмыржӧ мучко бухгалтерлан пашам ыштен: школ деч вара Марий Турекысе СПТУ-м тунем лекмеке, шым ий Ӱшнурышто, вара – Роҥгышто. 1984 ий гыч тӱҥалын, сулен налме канышыш лекмеш эре тӱҥ бухгалтерын сомылжым шуктен.
«Кидпашалан кунамрак шӱмаҥында?» йодышемлан Г.Пайдермышева тыгерак вашештыш:
«Кӱрсола ялысе школышто кокымшо классыште тунеммем годым труд урокышто мемнам крючок дене пидаш туныктеныт. Визымше гыч кандашымше класс марте мый Кугэҥерыш коштынам. Туштат мемнам кидпашалан туныктеныт. Школыш коштмо жапыштак ырес дене солыкым, кӱпчыкым тӱрленам.
Оксам кузе чын пӱшкылаш ачайын изажын ватыже, кувай, ончыктен. «Эн ондак покшелне пӱшкыл, вара – тӱрыштӧ. Льыве-льово ынже кечылт манын, кум вере пӱшкылман, тыге пеҥгыдын шога», – ойла ыле тудо. Шке йочаже лийын огыл, сандене мыйым туныктен. Вынерыш тӱрлашат тудак кумылаҥден. Тунам вет мелын огыл, тупынь тӱрлыман ыле.
СПТУ-што тунемме жапыште кружевам пидынам, койкылан шартышым да моло арверымат тӱрленам. Пашам ышташ тӱҥалмеке, Ежовыш заочно тунемаш пуренам. Тунамат кидпашамым кудалтен омыл, занятий гыч толмеке, тӱрлаш але пидаш шинчынам.
Тыге чон кана
Галина Андреевна ден Михаил Николаевич пелашыже кум шочшым ончен-куштеныт, йол ӱмбак шогалтеныт. Кум икшывыштланат кӱшыл шинчымашым пуаш тыршеныт.
37 ий пырля ваш келшен, йӧратен илыме пелашыже икмыняр ий ончыч илыш дене чеверласен. Кызыт ӱдырамаш суртышто шкетын тошкыштеш. Володя кугурак эргыже ешыж дене Роҥгыштак ила, аваж деке чӱчкыдын толын коштеш. Саша эргыже ден Ирина ӱдыржӧ Йошкар-Олаште илат, пашам ыштат. Саша ешан, кок йочаже кушкеш. Нунат авашт деке кажне гаяк канышлан миен толаш тыршат.
«Бухгалтерлан пашам ыштымем годым ик палыме ӱдырамаш тыге каласен: «Те кечыгут так гына шинчеда, огыда нойо, вуйдат каныше». Тудо вет пален огыл, кузе кечыгут цифр дене толашен шинчылташ. Кастене мӧҥгӧ толмеке, вольык сомылым ыштымеке, нервым лыпландараш манын, кидпашам ышташ шинчынам.
Мый кушто мом ужынам, тудым тӱрлаш тӧченам. Почешем палымем-влакат тудымак тӱрленыт. Южгунам пырля пашам ыштыше ӱдырамаш-влак ончалаш солыкым конденыт. «Эн ончыч тый тӱрлӧ, вара – ме», – маныт ыле.
Кызыт яра шинчаш огеш лий, чон ойгыра. Сандене иктым-весым эре ышташак тӧчем. Эрдене сомылым ыштен пурем, пӧртым ӱштылам. Вара шинчам да кидпашам ыштем. Шочынжо тумна улам. Кастене вашке мален ом керт. Пелйӱд марте мойн шинчем, тыге чонем кана», – каласыш озавате.
2000-ше ийлаште тӱрлыман марий тувыр-влак уэш илышыш пураш тӱҥальыч. Лач тунам марий тувырым чияш кумылан-влак Галина Андреевна деке тӱрлен пуаш йодын толыныт. Тыге кидмастар марий вургемым ямдылаш кумылаҥын.
«Чылаже иктаж 13 тувырым тӱрленам. Сулен налме канышыш лекмеке, шер дене шӱйыш сакыме арвер-влакым ышташ тунемым. Тылеч посна йочасадысе курчак-влаклан марий тувырым ямдыленам. Кидпашам ышташ тӱҥалам гын, вес пашам ыштымем ок шу. Мучаш марте шуктыде, вес сомыллан ом пиж», – мане Г.Пайдермышева.
Галина Андреевна тӱрлымӧ деч посна пидаш йӧрата. Тӱрлӧ тӱсан тыртышым, тапычке-влакым пидын, родо-тукымжылан пӧлекла. Яра шинчаш огыл манын, межымат шӱдыра.