Еш пиалым йоча-влак конденыт

Морко посёлкысо эмлымверыште йоча консультацийыште участковый медшӱжарлан пашам ыштыше, Кугу Шале кундемысе Кӱчыкэҥер ялыште илыше Маргарита Георгиевна Гаврилова ӱдыр икшывым ончаш налаш эре шонен. Кокымшо гана марлан лекмекыже, ты шонымашыже шукталтын. Йочан лияш манын, вате-марий кум икшывым ончаш налыныт. Таче Маргарита Георгиевна – пиалан ӱдырамаш, йӧратыме пелаш да вич шочшан ава.

Кок эргым шкетын ончен

Ты ӱдырамашлан илышыште тӱрлымат чыташыже логалын. Морко район Йогорсола ялеш шочын-кушшо ӱдыр Кокласола ялышке марлан лектын, кок эрган лийын. Но ик жап гыч еш шаланен. Марийже деч ойырлымеке, йочасадыш коштшо кок эргыже дене шкетын шинчен кодын. 1996 ийыште паша корно тудым Морко эмлымверышке конден. Кызытат тудо тыште пашам ышта.

Таче Константин ден Георгий эргыже-влак военный улыт. Иктыже Иваново олаште, весыже Йошкар-Олаште служитлат. Каныш жапыште авашт деке толаш тыршат.

Икшыван лияш шоненыт

Маргарита Георгиевнан кокымшо пелашыже, Лев Владимирович Гаврилов, кугу олалашке бригаде дене чоҥымо пашашке кудалыштын. Кызыт Звенигово районысо Шолэҥер посёлкысо шыл комбинатыште ышта.

2011 ийыште возалтмеке, вате-марий Кӱчыкэҥер ялыште илаш тӱҥалыныт. Кугу пӧртым чоҥен шынденыт, икмыняр ӱшкыжым ашнат. Тачат вольыкым, кайыквусым кучат. Чыла уло, куанен гына иле! Но суртышто йоча йӱк-йӱан ситен огыл. Лач тунам вате-марий икшывым налме нерген шоналтеныт.

– Икшыван лийме жап шукертак эртен. А коктын гына илаш йокрок ыле. Пелашем дене кок икшывым ончаш налаш кутырен келшенна. Но Юмо мыланна кум йочам кучыктен пуэн.

Морко районысо опеке ден попечительстве гыч мыланем ик изи ӱдыр улмо нерген шижтареныт. Тудым тукым кокаже ончен, но икшыве варажым тудлан кӱлын огыл. 2015 ий февральыште талукат кандаш тылзаш Викториям мӧҥгӧ кондышна. Тудо жаплан икшыве коштын моштен, шке семынже мутланаш тӧчен. Но пеш лӱдшӧ лийын. Вара ты лӱдмашыжым эркын пытарыме. Виктория шке ӱдырем гае лишыл лие, – мане Маргарита Георгиевна.

Изак-шоляк Алексей ден Михаил…

Маргарита Георгиевна ден Лев Владимирович вара эше ик икшывым ончаш налаш лийыныт. Тудо ийынак декабрьыште Морко посёлкысо эмлымвер гыч талукат кандаш тылзаш Мишам конденыт. Икмыняр жап гыч пале лийын: рвезын эше Алексей изаже уло. Икте-весыштым ойыраш огыл манын, вате-марий тудымат ешыш налаш келшеныт. 2016 ий апрельыште Гавриловмыт ешыште эше куд ияш Алексей илаш тӱҥалын.

– Опеке пӧлка гыч Мишам жаплан ончаш налаш йодыныт. Но ме рвезым йӧршешлан кодышна. Шодо пуалме черлан кӧра тудо эмлымверышке логалын ыле. Кондымеке, пале лие: тудо эше ошкыл огеш мошто. Шогалтем гына – пуреҥгая. Варажым эркын-эркын кошташ тунеме. Кызыт чот писе йоча лийын – поктен шуаш огеш лий.

Алёша изаже ӱҥышӧ, лӱдшырак ыле. «Мыйым кузе вашлиеш, мемнам ача-ава манаш тӱҥалеш мо?» – тургыжланенам шке семынем. Толмеке, рвезе вигак ача-ава мане. Тунам мыйын кумылем тодылалте, шинчавӱдат лекте, – ойла М.Гаврилова.

Тале, чолга улыт

Икшыве-влак ончыч Морко посёлкысо йочасадыш коштыныт. Кызыт кумытынат пошкудо индеш классан Купсола школышто тунемыт. 8 ияш Виктория 2-шо классышке, 7 ияш Миша 1-ше классышке, 12 ияш Алёша 6-шо классышке коштыт.

– Виктория мураш-кушташ йӧрата. Райрӱдысӧ тӱвыра пӧртысӧ кружокышко коштын, но коронавируслан кӧра чарнен. Школысо мероприятийлашке чӱчкыдын ушна. Миша конструкторым погаш мастар. Алексей спортлан кумылан, тӱрлӧ таҥасымашке кудалыштеш. Тудо писын куржталыштеш, ече дене талын мунчалта, футбол дене сайын модеш. Кодшо ийын туризм кружокышко возалтын.

Кумытынат сӱретлаш, тӱрлӧ поделкым ышташ йӧратат. Кастене мӧҥгысӧ пашам рӱж шуктат. Яра жап годым ешге ме пӱртӱсышкӧ лектын коштына.

Йоча-влак пашалан кожмак улыт, мыланем эре полышкалат. Кӱмыж-совлам мушкыт, пуракым ӱштыт, лумым шупшаш лектыт. Алексей мыланем шӱман гын, Виктория ден Миша утларакшым ачашт йыр пӧрдаш йӧратат.

Нине кум икшыве чылт шкемын гае улыт. Кажныже верч тургыжланем, сай, волгыдо ончыкылыкым тыланем. Тӱҥжӧ – таза, ушан-шотан еҥ лийышт, йол ӱмбаке пеҥгыдын шогалышт, – мане тудо.

 Иктеш чумырен

Маргарита Георгиевна Йошкар-Оласе приёмный ача-ава-влак ассоциацийышке чӱчкыдын коштеш. Тыгак верысе приёмный ача-ава-влакын «Родник» клубын чолга еҥже. Шке йырже шуко тыгай ача-авам чумырен. Еш-влак Морко кундемысе тӱрлӧ верышке экскурссий дене пырля лектын коштыт. «Родник» клубышто 20 приёмный ача-ава уло.

– Мыланем ассоциацийын председательже Людмила Владимировна Золотарёва кугун полша. Тудын шуко идейже уло. Людмила Владимирован темлымыж почеш, кодшо ийын Ульяновскышкат, Чебоксарышкат конференцийлашке миенам, – мане М.Гаврилова.

Мо лӱдыкшӧ: южо ава чон падырашыжым, чаманыде, куку гае кудалтен кая. Икте кумылым нӧлта: нине икшыве-влакым йӧршеш палыдыме-влак ончаш налыт да шкеныштын гай йӧратен куштат. Сандене тыгай еҥ-влак дене кугешныде ок лий. Нуным чын ача-авалан шотлаш лиеш. Вате-марий Гавриловмыт лач тыгаяк улыт.