Эрыкан кайык

Тувыретше могай сылне-е, пуйто тылат лӱмын ургымо, ош йӱксыла веле коят, – пелештыш Света.

Келшем, пеш мотор ыле, но тольык нелын да йӧндымын чучо, – вашештыш Лиза.

Йолташ ӱдыр-влак сӱан фото-шамычым кужу жап уэш-пачаш ончен шинчышт.

Пеш жал, сӱанышкыда толын шым керт. Те Ольош дене коктын мотор мужыр улыда. Тендам ончен куанем. Мыят тыгай марийым мушаш ыле, – мане Света.

Лиза келгынрак шӱлалтыш да пелештыш:

Тый вет палет, Ольош икымше ватыж деч пеш йӧсын ойырлыш. Лариса дене пел ий веле пырля иленыт гынат, тудлан кум пӧлеман чапле пачерым кодыш. Садлан сӱан деч вара пачерым айлен илаш тӱҥална. Но мый пырчат ом ӧкынӧ. Пелашемым икымше ончалтыш гычак йӧратен шынденам…

Алексей ден Лиза поездыште палыме лийыныт. Тунам ӱдыр институтышто тунемын, кеҥеж жапыште проводницылан пашам ыштен. Алексей – лу ийлан кугурак самырык пӧръеҥ, Москошко командировкыш чӱчкыдын кудалыштын. Вичкыж капкылан, ошалге ӱпан, канде шинчан ӱдыр Алексейлан вигак келшен шинчын. Корно мучко чарныде мутланеныт, иктаж кечын олаште вашлияш кутырен келшеныт.

Кок арня гыч Ольош Лизам свиданийыш ӱжын. Кугу роза аршаш, чапле машина, кафе – чылажат ӱдырлан моткоч оҥайын чучын. Тыге нуно кажне кастене вашлияш тӱҥалыныт. Рвезын тӱжвал сынже, весела койыш-шоктышыжо, пӧлекше-влак Лизан кумылжым савыреныт. Ик жап келшымек, пӧръеҥ ешан улмыж нерген ойлен, ватыж деч ойырлаш товатлен да сӧрымыжым кок тылзыште шуктен. Вара Лиза дене кугу сӱаным ыштеныт.

Ольош мыйым кидыште нумалаш ямде. Чыла йодмем тыманмеш шукта, – моктанен пелештыш Лиза.

Тый моткоч пиалан улат. Пелашет – чынжымак шӧртньӧ, – шыргыжале Света.

Индеш тылзе гыч Лиза йочам ыштыш. Шочшо азалан Маша лӱмым пуышт. Шинчаончалтышыже, шыргыжмыже лач аваж гаяк. Шукат ыш лий, Алексей ешыжлан чапле пӧртым чоҥен шындыш. Еш илыш икшырымын каяш тӱҥале. А вара Машам йочасадыш колтышт, да Лизан илыш пӧрдемже вашталте.

Палет, йӧратымем, мый мӧҥгыштӧ шинчен ярненам, Москош психологлан тунемаш пурынем, – пайлалте шке шонымашыж дене самырык ава.

Молан тылат адак тунемаш? Ик дипломет уло, ок сите мо? Пашам ыштымем ок шу манын, шкак ойленат ыльыс, – умылен огыл пӧръеҥ.

Илыш тыгай кӱчык, а мый тудым пеш йокрокын эртарем. Эн лишыл йолташ ӱдыремат Москошто ила, – лие вашмут.

Тугеже тылат мемнан пелен йокрок? – шыдын пелештыш Ольош.

Тыге Алексей ден Лиза икымше гана чот вурседыльыч. Но ӱдырамаш пелашыжым сеҥен керте: пел ий гыч угыч студентке лие. Тыге тудо ийлан кок гана Москош сессийыш кудалышташ тӱҥале. Тунам Алексей пелашыжын вашталтмыжым шиже. Лиза Маша нерген пуйто йӧршеш монден. Изи йочам пӧръеҥын аваже чӱчкыдын ончен. Самырык ава йӱдшӧ-кечыже книга, конспект-влак дене шинчылтын, сурт-сомылкам южгунам гына ыштен.

Ик кастене паша деч вара толшо пелашыжлан Лиза каласыш:

Ольош, мый тетла тый денет илен ом керт. Мылам эрык кӱлеш, айда ойырлена. Машам тылат кодем, шкеже Москош илаш каем.

Алексейлан трукышто йӧсӧ лие, йолйыжыҥжат йомо.

Лизук, чыла сай лиеш. Тылат каналташ гына кӱлеш. Айда иктаж-куш у верыш миен толына, – лыпландараш тӧчыш пӧръеҥ.

Умылет, тый денет пырля тетла илымем огеш шу. Тый, мемнан еш илышна шерем теменыт, – шыдын пелештыш ӱдырамаш.

Алексей ик жап Лизам сӧрвален тӧчыш, но шот ыш лек. Тудо Москош лектын кудале, телефон дене вашештымымат чарныш.

Ольош, чыла кудалтен, пелашыж почеш каяш ямде ыле, но аваже тудым чарыш:

Шкендым от чамане гын, ӱдыретым кеч чамане. Палыдыме верыште тудлан кузерак лиеш? Икшывын чонжым, уш-акылжым пудыратыл ида кошт. Уныкам нигушкат ом колто.

Кок тылзе гыч пӧръеҥ Москош садак кайыш, но тушто Лизам ыш верешт. Лач Света йолташ ӱдыржӧ дене гына мутланыш.

Ольош, Лизам ит кычал, огеш пӧртыл. Тудо вес пӧръеҥым вашлийын. Кызыт вес элыш каеныт.

Кузе тыге? Молан? – умылен кертын огыл Алексей. Чылажат шучко омыла гына чучын.

Лиза эрыкан кайык гай: тудо ик верыште шинчен огеш керт. Ондакат тыгаяк лийын, лач тый шекланен отыл. Мый гын тыйын гай пӧръеҥым нигунамат ом кодо ыле, – вожылынрак пелештыш Света.

Тылеч вара ныл ий эртыш. Ольош Светам марлан нале. Тудо Машам шке ӱдыржӧ семынак йӧрата. Ик ий ончыч эргышт шочо. А Лиза кызытат эрыкан кайыкла ила. Ийлан ик гана, Машан шочмо кечыжлан, йыҥгырта да пӧлекым колта.

Т.В.

Йошкар-Ола.