Шошым Барнаулышто XII Всероссийский ялысе теле спорт модмашын финалыштыже Марий Элын командыже 250 тӱжем марте еҥ илыман кундем-влак группышто икымше лийын гын, Матвей Смирнов личный первенствыште элнан эн тале механизатор улмыжым уэш пеҥгыдемден.
Тале механизаторын паша кечыже кузерак эрта? Ик суткаште тракторжо дене мыняр мотошагатым кудалыштеш? Нине да моло йодыш-влаклан вашмутым пален налаш манын, ик кечын Медведево район Нурма селашке кудална.
Икмыняр гана чемпион
Матвей ялысе спорт модмаште республикнан чапшым ынде икмыняр ий арала. 2022 ийыште Омск олаште эртаралтше кеҥежымсе модмаште икымше шӧртньӧ медальым сулен, тыге ик сеҥымаш деч вара весе ешаралтын.
– Икымше кугу сеҥымаш нерген шарнымашым тачат чоныштем аралем. Тунам регионысо йыжыҥыште отборым эртымашке Елена пелашем ушнен. Очыни, тудын пеленем лиймыже мыланем республикысе таҥасымаште сеҥаш полшен. Ты таҥасымаш деч ик ий ончыч Елена тракторым виктараш правам налын.
Тылеч вара кундемнан чапшым Россий кӱкшытыштӧ араленна. Омскышто тракторым виктарыме трассе моткоч келшен. Мыланем, ялысе трактористлан, пуйто уждымым ужмемла чучын, – палдара механизатор.
Технике дене сай йолташ
Смирнов изи годсек ялысе паша дене шуаралт кушкын. Ача-ава шуко вольыкым ашнен, кугу кумдык мландыште тӱрлӧ пакчасаскам, шудым куштеныт. Ятыр ий шӧр-торыкым ужаленыт, но кызыт утларакшым мланде пашам вораҥдарат. Тидланже ешын могай-гына техникышт уке.
– Такшым мый технике дене изинек келшем. Ешыштына чылан гаяк тыгай улына. Мыйын пелашем, ковам, кокам, акам-влакат трактор дене кудалыштыт. Латкандаш ийым темымеке, праван лийынам. А 21 ияш улмем годым «Беларус» тракторым кредит дене шканем налынам, – ойла тудо.
Ешын кызыт ныл тракторжо, ик ГАЗ машинаже улыт. Пашам куштылемдаш тӱрлӧ ӱзгарышт полша. Пакча шеҥгелнышт мо гына уке?! Шудым солымо, овартыме, пареҥгым урымо, лукмо да моло арверымат ужаш лиеш.
8 Март пайремлан – трактор
Механизатор улат гын, малаш жап уке. Смирнов кече лекме денак, манаш лиеш, пасушто тырша. А мланде пашам шуктымо тургымышто тудым кок шагат эрденак нурышто ужат. Нунын 200 наре гектар кумдык мландышт уло. Тушто изаже-влак, ачаже, оньыкугызаже пашам ыштат. Кокланже Матвейын пелашыжат тракторжо дене лектеш. Матвей Еленалан 8 Март пайремлан «Беларус» тракторым пӧлеклен. Эргыжынат изи тракторжо (квадроцикл) уло. Тудо транспортыш прицепым пижыкта да, пареҥгым, шудым шупшыкташ полша.
– Тылеч ончыч луй вуй наре тӱрлӧ урлык ушкалым, кумшӱдӧ наре тӱрлӧ кайыквусым онченна. Тидлан вет вий, жап кӱлыт. Ача-авамын ийготыштат ынде погынен. Садлан кызыт кок презым веле коденна, сурткайыкымат ятырлан шагаламденна. Тӱҥ шотышто шылым шке кочкына, южгунам ужалена, – каласкала М.Смирнов.
Шке пӱя
Смирновмыт пӧрт ончылнышт пӱям кӱнчыктеныт. Тушко тӱрлӧ колым колтеныт. Матвейын ойлымыж почеш, икшыве-шамычын кеҥеж канышыштым сӧрастараш ыштеныт. Но кугыеҥ-шамычат тушто жапым эртараш йӧратат, мане. Пӱя воктене еш кугу беседкым келыштарен, тыгак колым кучымо тӱрлӧ ӱзгарым аралаш верым ыштен. Садлан чоным луштараш але нойымо деч утлаш кажныже эҥырварам налеш да сер воктене шинчылтеш.
– Тыште шочмо кечым да моло пайрем-влакым чӱчкыдын палемдена. Йоча-шамыч кеҥежым пӧрт ончылнак йӱштылыт, моткоч йӧнан, – мане Матвей.
Каненат моштат
Пасу пашам виктарыше-шамыч кеҥежым чот тыршат, а телым канат, маныт. Ты ойлан Смирновмытат эҥерташак тыршат. Нуно идалыклан кок гана Мурманскыш миен толыт. Тушто тукым акашт ешыж дене ила.
– Телевизор воктене кечыгут шинчылтмемым омат шарне. Очыни, кокланже лиеда, но телым веле. Йӧн лекме семын тораште илыше родына-влак деке кудалына. Тусо пӱртӱсым шымлена, теҥызыште колым кучена. Йоча-влаклан да шкаланат элнан кундемже-влак нерген пален налаш оҥай, – ойла механизатор.
Бизнесым йӧнештара
Марий кугыжаныш университетыште экономический профессийым налмыже Матвейлан кызыт поснак кӱлешан лийын. Смирнов ынде икмыняр ий онлайн-йӧн дене арендный бизнесым вӱда. Тудын кугу олалаште объектше-влак улыт. Нуным тудо арендыш пуа.
– Ты пашам вораҥдараш вучыдымын тӱҥалынам. Жапым налеш, садлан южгунамже шукак шинчылташ логалеш. Индивидуальный предприниматель семын тыршем. Тылеч посна телым тракторем дене Йошкар-Олаште икмыняр кугу компанийым обслуживатлем. Йырым-йырысе кумдыкым эрыктем, – палдара Смирнов.
Спорт дене кылым куча
Ялысе модмаш-влаклан Матвей шукыж годым пасушто але пакчаште ямдылалтеш. Тудо тракторжым тӱрлӧ семын виктара. Тыгак капкылжым яндар южышто шуара. Тидлан турникыште капшым нӧлта, куштылго атлетике дене заниматла, ече дене куржталеш.
– Соревнованийлаште участвоватлет гын, спорт дене кылым кучыманак. Ече дене куржталаш школышто тунеммем годымак йӧратенам. Варажым университетыште ече спорт дене Александр Москвичёв, полиатлон дене Алексей Гребнев дене шуаралтынам. Ачам, изам-влакат ты спортлан шӱман улыт. Тыгак куштылго атлетике дене заниматленам. Спортын ты видыштыже Марий Элын сборный командыштыже лийынам. Кундемнан чапшым тӱрлӧ таҥасымашыште араленам. Кызыт, йолташ-шамыч дене погынен, футболла модына. Йӧратыше-влак семын мечым чумена гынат, шкешотан вияҥмаш, – палемда Матвей.
Ончыкыжым Смирновмыт ялысе модмашын «Ача, ава, мый – спортивный еш» команде дене таҥасымашыштыже участвоватлаш шонат. Тылеч ончыч Матвей ден Елена веле соревнованийыште лийыныт гын, ынде икшывыштымат тушко ушынешт.
Нунын тидлан вийыштат, йӧныштат, шонымашыштат улыт. Садлан Матвейым да лишыл еҥже-влакым Россий таҥасымашын пьедесталыштыже ужына манын ӱшанена.
Тений телымсе ялысе модмаште Матвей таҥасымашын технический йыжыҥжым эн сайын эртен. Тракторым гараж гыч луктын, грузым шындыме марте 1 минутат 25 секунд кудалын. Кокымшо вер дене палемдалтше соперникым 25 секундлан ончылтен.
Смирнов трактор дене кечыгут (сезон годым)12-14 мотошагатым кудалыштеш.
И.Речкинын фотожо-влак.