Ӱдыр-влакым ургаш туныкта

Е.Козлова школ вуйлатыше Г.Садовина дене пырля (Е.Козлован фотожо)

Ялыште илаш да тушто чонлан келшыше пашам ышташ – таче чыла самырык еҥ тидлан ямде огыл. Шукын олашке сай илышым кычалын каят. Но шочмо вершӧрым йӧратыше, аклыше, туштак илаш шонышо ӱдыр-рвезе-влак улыт. Нунын кокла гыч иктыже – Оршанке район Кугунур селаште шочын-кушшо, тусо школышто труд предметым кокымшо ий туныктышо Елена Козлова. Тений тудым школ вуйлатышын воспитатлыме да мер ушем-влак дене кылым ыштыме шотышто советникшылан шогалтыме.

Ургаш эре йӧратен

Елена изиж годсек ургаш йӧратен. Тидлан кӧра  ӱдыр Йошкар-Оласе технологический колледжыш тунемаш пурен. Паша корно тудым шочмо велыш пӧртылтен.

Кызыт Кугунур школышто 20 туныктышо пашам ышта, 128 йоча тунемеш. Икшыве-влак Пуял, Изи Пуял, Марий Ернур, Ӱлыл Лопсола, Кӧрдӧ, Тошто Крешын, Яндылет, Ошлаэҥер ялла да Ильинка посёлко гыч тунемаш коштыт. Нуным кок автобус шупшыкта.

Шочмо школын кажне лукшо ӱдырлан палыме, лишыл, вет тыште тудын тунемме пагытше эртен. Таче Елена туныктышо семын тышке вашка.

– Дипломым налмеке, Йошкар-Оласе ургымо фабрикыште пел ий ыштен онченам. Тушто мыланем изиш нелынрак чучын. Пеш писын ургыман. А мый самырык улам, опытемат шагал ыле.

Авам дене кутыралтымеке, ялышке пӧртыльым. Школышто арулыкым эскерышылан кум тылзе тыршышым. Варажым школым вуйлатыше Галина Садовинан темлымыж почеш Оршанке посёлкысо педколледжыште туныктышылан курсым эртышым.

2022 ий августышто Кугунур школын икоян коллективышкыже ушнышым. Мутат уке, тӱҥалтыште лӱдмашан ыле. Тидын шотышто мыланем школым вуйлатыше, туныктышо-влак эре полшеныт. Вара пашам ушнаш тӱҥале. Йоча-влакымат сайынрак пален нальым.

Кызыт 5-ше гыч 9-ше классла марте ӱдыр-влаклан труд предметым вӱдем. Ме прихваткым, фартукым, юбкым да молымат ургена. У ий вашеш школышто марафон эртаралтеш. Тушто ме кидпашанам ужалена. Окса дене материалым, кӱлеш инвентарьым налына.

Класс вуйлатышылан кокымшо ий тыршем.  8-ше классыште тунемше-влак дене пашам ыштем, классыште 12 икшыве. Нуно тыршен тунемыт, мероприятийыш кумылын ушнат. Каныш кечылаште экскурсийыш лектын коштына. Теве вес ийлан Йошкар-Олашке спектакльым ончаш каяш шонена.

Мыланем туныкташ келша. Ялысе йоча-влак пашам йӧратыше, поро чонан кушкыт. Икте кумылым волта: яллаште икшыве шагал, – мане Е.Козлова.

 Тӱрлӧ пашам шукта

Советник семын Е.Козлова йоча-влаклан шуко воспитательный мероприятийым, тӱрлӧ пайремым эртара. Школышто лийше ятыр мероприятийлан тудо вуйын шога.

Вес кугу пашаже – Российысе «Движение Первых» йоча да самырык-влакын толкыныштын Кугунур школысо первичный пӧлкажым вуйлата. Йоча-влак дене ятыр акцийыш, мероприятийыш, конкурсыш, фестивальыш ушнат, тыгодым волонтёр пашамат пырля шуктат.

А эше тений гыч Лена «Киностудий» кружокым вуйлаташ тӱҥалын. Йоча-влакым видеокамер, фотоаппарат дене пашам ышташ, фото-влакым шотыш кондаш туныкта. Е.Козлован мутшо почеш, кызытсе илышыште ты паша пеш кӱлешан, тунемше-влаклан ончыкылан пайдале лиеш. Ӱдыр-рвезе-влак школышто эртаралтше тӱрлӧ мероприятийыште фотом ыштат, видеом войзат. Тидыже нунылан тунемме мастарлыкым пеҥгыдемдаш полша.

Ялыште сай

Елена ача-аваж пелен шочмо суртыштыжо ила. Изаже илыш корныш лектын, шӱжарже 4-ше классыште тунемеш. Яра жапше годым самырык туныктышо Кугунур селасе «Какшан сем» ансамбльыште мура-кушта. Ты мастарлыкше дене тудо йоча жапше годсек ойыртемалтын. Школышто тунеммыж годымак «Шонанпыл» ансамбльын чолга участницыже лийын.

Ялыште ӱдырлан келша, сандене олашке каяш кумылжо уке. Тыште тудын йӧратыме пашаже да  лишыл еҥже, йолташыже-влак улыт.

– Ялыште шочын-кушкынам, сандене ончыкыжымат тышанак кодаш да школышто пашам ышташ шонем. Тыште моткоч ласка. Тыгодым калыкшат поро, полшаш эре ямде. Ме ик еш гай илена, икте-весылан эҥертена, полшена.

А олашке кеч-кунамат лектын каяш лиеш, шонем. Тудо селана деч тораште огыл верланен, – иктешлыш Е.Козлова.

Елена – чолга, илыш дене тӧр кайыше, шинчымашым келгемден толшо самырык специалист. Кызыт тудо МарГУ-што заочно тунемеш. Яра жапыштыже Елена шканже, лишыл еҥже-влаклан, тыгак йодмо почешат урга. Мутлан, выпускной балыш каяш шуко ӱдырлан тувырым, еҥ-влаклан мотор костюмым, шӱжаржылан  телылан чияш шокшо куртко ден йолашым урген пуэн. Тыгак тудо пидеш да сӱретла.

Самырык специалист-влакым яллаште вашлияш – кугу куан. Нуно ялым тӱзаташ, тудым арален кодаш полшат.