
Милиций пашаште пеҥгыдын шогыде, неле-йӧсым рошт тошкал эрташ йӧсӧ. Лаштыкнан тачысе геройжо – Параньга район Элпанур ял гыч, ты районысо милицийын уголовный розыскыштыжо 17 ий кинологлан пашам ыштыше кугурак прапорщик Владимир Владимирович Егоров. Чечня сарыште кок гана лияшыже логалын. Кызыт тудо – сулен налме канышыште, ондакысе пагытшым чӱчкыдын шарналта.
Кӧ лийшашым ончылгоч пален
Владимир Владимировичлан тӱрлыжымат ужаш, чыташ логалын гынат, тудо шӱлыкаҥаш огеш вашке: мыскара йӧре шыргыж ойлымыжо чонжым луштара. Тудым милицийыш каяш мо таратен? Ты шонымаш школ парт коклаште шинчымыж годымак толын улмаш.
«Школышто сочиненийым возымо годым мый эре милиционер лиям манын серенам – шарналтыш унана. – Йоча шонымашем илышыш пурталтын. Очыни, пӱрымаш тыгае».
Шуко салтакым пукшен-йӱктен
Элпанур школышто кандаш классым пытарымеке, Параньга посёлкысо СПТУ-шко тракторист-машинистлан тунемаш пурен. Кум ий гыч дипломым налын, да 1986 ийыште армийышке служитлаш каен.
«Моско воктенысе Ленинский комосол лӱмеш Серпуховысо РВСН-ын (стратегический назначениян ракетный войска) кӱшыл командный инженерный училищышкыже логалынам. Кок ий повар лийынам. Курсант, салтак-влаклан кочкаш шолтымо. Кызытат шарнем, чылаже 5350 еҥым пукшымо. Сайын служитлымылан кӧра, ик ий эртымеке, шочмо кундемыш миен толаш икмыняр кече канышым пуэныт ыле», – ойла В.Егоров.
Йолташым муын
Армий гыч толмеке, 1989 ийыште Владимир Владимирович Параньга районысо милицийыш пашаш пурен. Йошкар-Олаште учёбкым пел ий эртен. Вара ик ият пеле вневедомственный охраныште тыршен, да тудым кинологлан тунемаш колтеныт.
«Тунам Параньга районысо милиций вуйлатыше подполковник Евгений Валеръевич Хочеев кинологлан тунемаш каяш йодо. Мый келшышым. 1993 ий декабрьыште Йошкар-Олашке МВД-ын питомникышкыже 20 кечылан командировкыш каенам. Мыланем лӱмын пийым пуэныт. А идалык гыч Ростов оласе служебно-розыскной собаководство школышто пел ийлан тунемынам. Марий Эл гыч тушко кок рвезе миенна. Мый преступникым, тӱрлӧ арверым шолыштшым пий дене кычалаш тунемынам.
Ростовышто кеҥежым пий дене экзаменым сдатлаш неле ыле. Пий-влак шокшым огыт чыте, эре ӱмылым кычалыт.Тиддеч вара мый старший сержант званийым нальым», – ойла Владимир Владимирович.
Тунем толмеке, тудо уголовный розыскышто кинологлан ыштен. Ты паша куштылго огыл. Пашашке эрдене веле огыл, йӱдымат лектын каяш логалын. Кушко ӱжыныт – тушко миен. Вет 1990-ше ийлаште неле жап лийын.
«Параньга район мучко веле огыл, Кужэҥерыш, Шернурыш, Марий Турекыш ӱжыктат ыле. Айдемым пуштшым, шолыштшым кычалынна. Кевытыш пурат, мончаште металлым, котёлым шолыштыт ыле», – ойла тудо.
Чечня сарышке логалын
1994 ийыште Икымше Чечня сар тӱҥалын. 1995 ийыште Владимир Егоровым тушко кинолог семын колтеныт. Сар жапым тудо йӧсын шарналта, келгын шӱлалта да кукшын ойла. Вӱран мландым, нелын сусыргышо-влакым ужаш, пудешталтше миным, чарныде лӱйкалымашым колаш пеш шучко. Шинчавӱд деч посна шарналташ лиеш мо? Россий мучко 20 кинологым, Москошто поген, Чечняшке наҥгаеныт.
«Самолёт дене мемнам Грозныйыш конденыт. Моздок ола гыч чыла милиций пашаеҥ-влак дене пырля 350 еҥан колоннышко пуренна. Мый Заводской районышко логалынам. Тушто чылаже 6 еҥ лийынна. Шуко рвезын ӱмыржӧ кӱрылтын. Тунам 58 еҥ нелын сусырген (тушеч икмынярже колен), 14 еҥын нервыже ыш чыте, ушым йомдареныт. Нуным вара мӧҥгышт колтеныт. Чыла вере мине-влак улыт. От пале, кушто тудо пудешт кертеш. Пеш лӱдыкшӧ ыле. Туштак ме ик пийым йомдарышна. Кок тылзе жапыште шуко ужынна», – каласкала тудо.
1996 ий 23 февральыште Владимир Владмировичлан Марий Элысе элгӧргӧ министерстве Российын тунамсе президентше Б.Ельцинын кидпалыжым пыштыман наградым кучыктеныт.
Кокымшо гана Чечняште
Варажым шочмо велыштыже кӱлешан пашажым умбакыжат тыршен шуктен. Но икте шӱлыкым луктын: пырля неле-йӧсым эртыше Мухтар пийже колен. Тудын олмеш Владимир Егоровлан наркотикым кычалше вес пийым кучыктеныт. Илыш-корно пӧръеҥым уэш Чечня мландыш наҥгаен.
«2004 ийыште кокымшо Чечня сарышке кум тылзылан каенам. Грозный олаште наркотикым кычал верештше пий дене пашам ыштенам. Марий Эл гыч ме кок кинолог лийынна. Блокпостышто шогенна, еҥ-влакым тергенна», – ойла В.Егоров.
Чечня сарыште пӧръеҥ сусырген. Тушеч пӧртылмеке, тудо вигак пенсийыш лектын. Паша корныжым, сеҥымашыжым шагал огыл погынышо чапкагазше, медальже-влак шарныктат. Милиций паша деч кайымыжлан вашке 16 ият темеш. Тиде жапыште тудо Москошто ороллан пашам ыштен коштын.
Кум шочшо – ача-аван куанышт
Владимир Владимирович еш пиалым шочмо Элпанур ялыштак муын. Галина Максимовна дене тудо ик классыште пырля тунемыныт. Пелашыже Элпанур ФАП-ым вуйлата, фельдшер. Суртоза кугу пӧртым чоҥен шынден. Ача-аван ӱшанле эҥертышышт: Роман, Валентина, Никита шочшышт. Чыланат кушкын шуыныт, пашам ыштат. Ачажын корныжым Рома эргышт шуя. Тудо Российысе УФСИН-ын Марий Элысе учрежденийыштыже 11 ий кинологлан ышта.
Теве тыгай тудо, тачысе кечын геройжо. Южгунамже ме, неле манын, арам вуйым шийына. Илымаш да колымаш коклаште лийше еҥ гына тидым чын умылен мошта. Сарым ужаш ынже пӱрӧ, кажне кечын куанен илаш лийже.