Йошкар-Оласе Туруново шӱгарлаште Герой-влакын аллейыштышт «Древо памяти» пу скульптурым икмыняр кече ончыч торжественно почыныт. Тудым СВО участник-шамычын подвигыштым шарныме лӱмеш ыштыме. Скульптурын авторжо – Александр Васенин. Тудын дене ты пашан шочмыжо да тусо кажне ужаш мом ончыктымо нерген мутланышна.
«Мландышарым кидышт дене кучат»
Александр ынде ятыр ий пу скульптур-влакым пӱчкеда, коҥгам опта. Икымшыж дене телым утларак заниматла гын, кеҥежым мотор да сылне коҥгам ышта. Тудын ойлымыж почеш, ты сомыл мастар еҥлан шкешотан чон канышым пуа, кумылым нӧлта.
А.Васенин Йошкар-Ола воктенысе Сидорово ялыште, шочынжо Виче кундемыште. Идалык ончыч мастерскойжо писте пырня дене пойдаралтын. Тудо СВО участник-влак лӱмеш скульптурым шочыкташ шукертак шонен улмаш. Тидланже соцкыллаште ик салтакын, весын, кумшын илыш дене чеверласымышт нерген возымо увер таратен, манеш.
– Чаманымашан пост-влакым ужмо годым чоным шӱлык кумыл авалтен. Кузе нунылан полшаш лиеш манын эреак шоненам. Скульптурын тӱҥ идейжылан мландышарым налынам. Тудым еҥ-влакын кидыштышт манын ончыктенам. Вет кызытсе салтак-влак ты мландышарыште тыныслык верч пеҥгыдылыкым ончыктат. Тусо илышым шке кидышт дене утарат, мландышарлан камвозаш, шаланаш эрыкым огыт пу.
Туруново шӱгарлаште Герой-влакын аллейышт улмымат паленам. Садлан тушто пум шогалташ да мландышарым тушман-шамыч деч утарыше-влакын чоныштым иквереш чумыраш шоненам. Кӱшныжӧ шым кӧгӧрченым ончыктенам. Нуныжо тыныслыкын, илышын символжылан шотлалтыт. А молан лачшым шымыт маныда. Тидыжым мландын шым кечыште ышталтмыж дене кылденам. Кӧгӧрчен-влак илышнам кӱшыч волгалтарат, – каласкалыш скульптор.
Скульптурын кажне ужашыже могай-гынат шонымашым почын пуа, тӱҥжӧ –мландымбалне тыныслык озаланыже манын йодеш.
Шонымашын илышыш шыҥдаралтме корныжо
«Древо памяти» скульптурым Александр кок тылзе наре пӱчкеден. Тылеч ончыч тудо тазалыкшым оласе ик эмлымверыште пеҥгыдемден. Врач-влаклан таушташ шонен, врачын кидыштыже шӱмым кучышо пу скульптурым шочыктен да сылнын сӧрастарен, эмлымверлан пӧлеклен. Туштат тудо айдемын тазалыкше еҥ кидыште манын ончыктен. Тудын пашаже «ВКонтакте» соцкылыште кумдан шарлен. Тыге Йошкар-Ола администрацийын пашаеҥже Ю.Одёрышева дене кыл шочын. Александр тудлан СВО участник-влак лӱмеш скульптурым ышташ шонымашыж нерген ойлен. Мастар еҥым администрацийыш ӱжыктеныт, шонымашыжым колыштыныт да скульптур могай лийшашым сӱретлен ончыкташ йодыныт. Шукыштлан келшен. Тыге Александр шке шонымашыжым илышыш шыҥдарыме сомыллан пижын.
– «Древо памяти» скульптурым Туруново шӱгарлаште вераҥдыме деч ончыч документ дене ятыр пашам шукташ кӱлын. Тидын шотышто мыланем Йошкар-Ола администрацийын пашаеҥже Александр Владимирович Архипенко, Россий Герой Дамир Шаймардановын аваже Ирина Викторовна чот полшеныт. Тыгак СВО участник-влакын родо-тукымыштын пашамым аклымышт моткоч шерге лийын. Шукыштын скульптурын пу гыч ышталтмыже кокытеланымашым луктын, но вет тудым мый куд-шым пачаш лӱмын келыштаралтше шыште да ӱй дене йыгенам. Тидыже скульптурын моторлыкшым да пеҥгыдылыкшым ятыр ийлан шуяшыже полша. Адакшым кажне ийын тыге ышташ шонем. Тыге тудо вашке огеш шӱ, – палдарыш А.Васенин.
Тора мланде гыч кондымо кӱ
Скульптурын тӱҥжым кӱ гыч келыштарыме. Тушко тыгак Донецк областьысе Волноваха ола гыч кондымо кок кӱм вераҥдыме. Нунын тӱсышт моло кӱ деч изишак ойыртемалтыт гынат, пашалан шкешотан ямым да келге шонымашым пуртат. Вет ты мландыштат ятыр салтакын ӱмыржӧ кӱрылтын. Кок кӱн Марий кундемыш кузе логалмыж нергенат Васенин кумылын каласкалыш:
– Тусо кундемлаш гуманитарный полышым шупшыктышо ик марийлан нине кӱ-влак келшеныт. Тудо Марий кундемыш конден. Варажым Александр Владимирович кӱ-влак толмо нерген каласен. Тунам мый скульптурын тӱҥжым лачшым кӱ гыч келыштаренам. Тыге ик кӱжым пурла могырышто, весыжым шола могырышто вераҥденам.
Кажне ужашым шочыктымаш – чонышто
А.Васенинын палемдымыж почеш, скульптурым ыштымыж годым чоныштыжо каласен моштыдымо шижмаш озаланен. Тыгодым кажне ужашым пӱчкедымыж годым чаманымашым, ойгырымашым, тунамак пайдале сомылым шуктымыжлан куанымашым шижын. Мастар еҥ тыгодым ны нойымым, ны йыгыжгымым ом шиж, манеш. Тудлан тиде куан шӱлышым гына пуа. А тыгайже лач чон йодмо пашам шуктымо годым веле лиеш.
Скульптор да меат «Древо памяти» мемнан тыныслыкна верч илышым пуышо кажне салтакын чонжым ик верыште чумыраш да волгалтараш тӱҥалеш манын ӱшанена. Садлан Герой-влакын аллейышкышт миен толман да шарнымаш пушеҥге воктене салтак-шамычлан тауштыманак!
А.Васенинын альбомжо гыч налме фото-влак.