Июль кыдалне У Торъял район «Первый Май» озанлыкыш командировко дене миенна ыле. Тунам ятыр еҥ дене вашлийынна, икмыняр ялыш корным кученна. Тыге Чӱксола ялышкат савырненна. Тудо Чӱксола ял шотан илемын рӱдыжлан шотлалтеш. У Торъял районын эрвел ужашыштыже верланен.
Чӱксола ялыште икмыняр тӧнеж пашам ышта: тӱвыра пӧрт, ял шотан илем администраций, кевыт, медпункт. Чыла тидын нерген йодышташ Чӱксола ял шотем илемыш пурышна. Мемнам тудым вуйлатыше Анатолий Ермаков вашлие.
Икте-весылан полшен
А.Ермаков Чӱксола ял администрацийыште 2014 ий гыч ышта. Ондак тудо Кузнеч школышто директор лийын.
– Поселенийыште 40 ял уло. Кажне ялыште тулым ыштыме, корным тӧрлена. «Развитие сельских территорий», «Верысе инициативылан полшымаш», «Благоустройство территорий парка» программе-влак почеш йоча площадкылам, каныме верлам, чапкӱм тӱзатена, корно ден переходым ачалена. Чӱксола ялым налаш гын, тыште В.Иванов лӱмеш, Эҥерӱмбал да Молодёжный урем-влак улыт. Кажне уремыште пеҥгыде шартышым шарыме. Лач Молодёжный уремыште изи ужаш ышталтде кодын, тений тудым мучаш марте шуктена. Ты ялыште чыла пӧртышкӧ газым пуртымо, но коҥгаш олтышо-шамычат улыт.
Чӱксолаште тӱрлӧ ийготан 352 еҥ ила. Ялысе калык «Первый Май» озанлыкыште да «Акашево» чыве фабрикыште пашам ыштат, тыгак тӱрлӧ олаш калымыш коштыт. Ялозанлык вуйлатыше самырык еҥым тышке толаш кумылаҥда, илыме верым пуа, оксамат сайын тӱла. Сандене Чӱксолаште илаш да пашам ышташ сай йӧн уло, – палдара вуйлатыше.
Соколовмыт еш
А.Ермаковлан тӱрлӧ йодыш дене пашам ышташ логалеш. Сандене чумыр пашам виктараш старосто-влак полшат.
Лидия Соколова 1990 ий гыч Чӱксола ял старостын сомылжым шукта. Тудо Кугу Шӱвылак ялыште шочын-кушкын, поварлан тунем лектын. Пелашыже Александр Иванович дене Чӱксола ялыште пу пӧртым чоҥеныт, воктекыже вара кӱ пристройым нӧлтеныт. Ныл икшывым ончен куштеныт. Кок ӱдырышт ты ялыштак ешышт дене илат. Тений 7 августышто Соколовмыт ешым чумырымылан 50 ий лӱмгечым палемдаш тӱҥалыт.
– Пелашем дене пырля «Первый Май» озанлыкыште пашам ыштенна. Тудо парторг лийын, вара ты ялозанлыкын заводым вуйлатен, мый складлан вуйын шогенам. Йоча-шамычым туныктен лукташ манын, 2-3 ушкал, 7-8 сӧсна дене ашненна. Ялыште 1990-ше ийлаште 250 вуй кӱтӱш лектеш ыле. Кызыт уло яллан 2-3 ушкал гына, но чыла гаяк суртышто комбым, лудым да чывым ашнат. Ийготлан кӧра меат тӱкан шолдыра вольыкым пытаренна, мӱкшым ончена. Веҥым инкубаторышто лудиге ден чывигым луктыкта, – мане Л.Соколова.
Яра жапым Соколовмыт еш пайдалын эртара. Лидия Семёновна йодмо почеш сорокан да тӱран тувырым урген пуа. Александр Иванович мастерскойыштыжо пу гыч ӱстембалым, пӱкеным, койкым ыштен ужала.
Кумалтышыш лектыт
Ял калык кажне ийын июнь мучаште кумалтышыш лектеш. Тений кумалтышым 30 июньышто эртареныт.
– Ондак пелашем калыкым чумырен, вольыкым налаш оксам поген. Ынде самырык тукым тиде сомыллан вуйын шога. Семисола ял воктен кӱсото уло. Тудо пеш тошто. Тушко Изи Пызак, Кугу Пызак, Семисола да Чӱксола ял калык погына. Марий карт Юрий Тушнурцев толеш. «Первый Май» озанлыкын вуйлатышыже кажне кумалтышым эртараш 3 тӱжем оксам пуа, – палдара Л.Соколова.
Чӱксола ялыште еҥ-влак, тӱрлӧ йӧным муын, тӱрлӧ пашам вораҥдарен шогат, йолӱмбалне пеҥгыдын шогат. Ончыкыжымат тӱрлӧ пашашке пырля ушнаш да шке кундемысе чапым волгалтараш ӱшан дене илат.