Шун дене чапле арверым ненча

Кундемнан тӱрлö районлаштыже виян, тале кидмастар-влак улыт. Тидым ме Йошкар-Олаште эртаралтше ярмиҥгаште але Пеледыш пайрем годымат ужына. Таче нунын кокла иктыже – Кужэҥер район Ӱштымбал ялыште илыше, шун дене ненчыше кидмастар Владимир Окунев.

Владимир Окунев – Марий Турек район Сабактӱр ялын эргыже. Самырыкше годым шке районысо СПТУ-што шофёрлан, вара Йошкар-Оласе совхоз-техникумышто (кызыт аграрный колледж) заочно механиклан тунемын. 28 ияшыж йотке шочмо кундемысе  «Октябрьский» совхозышто я шофёрлан, я механиклан ыштен. 1991 ийыште Кужэҥер район Ӱштымбал школышто трудым туныкташ тӱҥалын. Тыштак шун дене ненчыме кидпашалан шӱмаҥын.

«Школышто трудым туныктенам, сандене эре ала-мом уым ышташ тунемме шуын. Эре ик паша шерым тема. Йоча-влак дене пу, кӱртньӧ дене тӱрлö ӱзгарым ыштенна. Корзиҥгамат пидын онченам, но ты пашалан чон шупшын огыл. Мылам керамике дене шогылташ утларак келшен. Икана «Марий Эл» газет редакцийыште Медведево посёлкышто илыше тале кидмастар Владимир Петрович Кожинын адресшым пален налынам да  туддеке мӧҥгыжӧ 1993 ийыште керамике дене пашам ышташ тунемаш миенам. Мастерскойыштыжо иктаж 3 кече лийынам. Туддене керамике нерген пален налынам, шун дене ненчаш, тыгак коҥгам опташ тунемынам. Тыге ынде 1994 ий годсек шун дене ненчем, тыгак коҥгам оптем», — ойла кидмастар.

2005 ийыште сокращенийышке логалмеке,  паша корныжо Моско олашке шуйналтын, икмыняр ий каменщиклан ыштен. Но 2010 ийыште Советский район Ӱшнур школым вуйлатыше Валерий Галкин, ты еҥын мастарлыкшым аклен, пашашке ӱжын. Ынде 9 ий Ӱшнур школышто ешартыш шинчымашым пуышо туныктышылан пашам ышта, йоча-влакым шун дене ненчаш туныкта. Тидлан Владимир Геннадьевичлан мастерскойым ойырымо. Тудо, тора корным ончыде, кажне кечын Ӱштымбал ял гыч тышке кудалыштеш.

Шун дене ненчаш куштылго паша огыл. Тидлан кид мастарлык, пӱсö шинчымаш кӱлыт. Кидмастар эн нелылан вишкыде шуным лугымым шотла. Тудым чын от луго гын, ненчыме годым арвер шелеш.

«Кöршöкым ышташ лӱмын гончарный круг уло. Ненчыме годым тӱрлӧ йӧн дене пайдаланаш лиеш. Школышто чыла йöным кучылтына. Заводской формо дене ыштена. Тунам лӱмын ямдылыме гипсовый формышко вишкыде шуным темет да мӧҥгеш йоктарен налат. Тыге кӱмыж, кружка, кашпо лектыт. Кошкен шумеке, коҥгашке шындылман.

Конгаште температур 850 градус деч шокшо лийшаш. Тидыжым электрический коҥгаште ыштыман, тушто 1000 градус марте шокшо. Шун арвернам коҥгашке шуараш шындена. Тушеч луктына да, йӱкшымекыже, наждачный кагаз дене йыгена, чыла тӧремдена, ӱмбачше глазурь вартыш дене леведына. Тудым вӱд дене пырля лугена. Вара кӧршӧк-влакым тушко чыкен луктына але корка дене ӱмбакше оптена. Южгунам кистычке денат йыгена. Но тыге йыген, тӧр огеш лий. Глазурь кошкымеке, уэш коҥгашке шындена. Тыге тудо йылгыжше лиеш.

Тиддеч вара шун кӧршӧк-влак ӱмбалан сӱретлаш лиеш. Тидлан лӱмынак керамический чия-влак улыт, но нуным кевытлаште огыт ужале. Тыгай пашалан материал чыла ямде гын, ышташ кужу жап огеш кай.

Школышто сувенир-влакым ыштена, тунемше-влакын ӱзгарыштым Йошкар-Олаште эртаралтше ярмиҥгашке луктына. Кажне гана 1,2,3 верла дене палемдалтынна. Участник-влакын пашаштым комиссий акла», — ойла В.Окунев.

Владимир Геннадьевич тале кидмастар гына огыл, тыгак творческий кумылан. Тудо баян, гармонь, гитар дене шоктен мошта, почеламутым возкала. Владимир Окунев «Каем Москваш» мурылан шомакым возен. Тудын Иван Смирнов мура. А Марий Турек районысо «Муро сем» ансамбль тудын возымо «Эртыше пагыт» мурыжым мура.

Кидмастар шке пашажым шот дене сайын ышта. Ий еда шке мастарлыкшым нöлтен толеш веле огыл, тыгак самырык кидмастар-влакым кушта, уш-акылыштым пойдара, кидыштым лывырта.