Рушат, татарат марла тунемыт

Матародо кыдалаш школ Параньга районышто ик эн палыме. Тышке йоча-влак Матародо, Ермучаш, Ондропсола, Кӱшыл Осыял, Ӱлыл Осыял, Яҥгетсола гыч тунемаш коштыт. Икмынярын Ернур ден Пӧртанур гыч улыт. Чылаже – 150 тунемше, 17 туныктышо. Матародо школ да тусо илыш нерген школ вуйлатыше Сергей Митрофанович Попов дене мутланышна.

Школна верч вожылмашна уке – мемнан деке уло кумылын тунемаш толыт. Йоча-влакым кум автобус дене шупшыктена. Школ пашаеҥ-влак дене кугешнен кертам: кажне шке сомылжым уло кумылын шуктен шога. Коллективна сай, келшен илыше. Тачеш информатике да физике дене туныктышо-влак шотышто йодыш уло. Шукерте огыл математике дене самырык туныктышым нална. Тудо Тошто Торъял гыч, садлан шкенан дене тудлан илыме верым ойыренна.

Шкенан изирак озанлыкна уло. Пакча кумдыкым катыкемдаш она тырше, пареҥгымат, йошкарушенымат, кешырымат – чыла молымат куштена. Икманаш, йоча-влакым пукшаш йӧрышӧ пакчасаска ситыше. Пареҥге тунемме идалыклан изиш ситен ок шу, садлан ача-ава-влак ик-кок ведра дене конден пуат. Моло сатулан окса ойыралтеш, садлан кочкаш чылт яражак огыл, оксам  тӱлыман, – каласкалыш школ вулатыше.

Сергей Митрофанович Кугу Пумарий села гыч. Матародо школышто 23 ий пашам ышта. Ынде ик ий утла школ вуйлатыше сомылым шукта. Ончыч математике предметым туныктен, кызыт – технологийым. Кугурак класслаште кызыт могай-гынат профиль дене тунемшаш улыт. Тидын шотышто вуйлатыше тыгерак мане:

– Пашашке тольым веле, йоча-влакым шупшыкташлан Форд Транзит автобусым пуышт. Вара спонсор-влакын полшымышт дене системный блок-шамычым налыныт. Кугурак класс-влак информационно-технологический профиль дене тунемыт. Тӱҥ направлений – информатике да математике. Параньга посёлкысо техникум дене кылым кучена. Тыгай договор почеш 11-ше классысе йоча-влак ЭВМ операторлан ик ий мучко тунемыт, ешартыш шинчымашан дипломым налыт. 80% выпускникна вузлашке тунемаш пура.

Матародо школышто руш, татар йоча-влакат марий йылмым тунемыт. Ача-ава-шамыч тидлан йодмашым возат. Тыште чыла мероприятий марла эртаралтеш. Тунемше-влак районысо да республикысе олимпиадылаште шке мастарлыкыштым чӱчкыдын ончыктат, сеҥыше-влак коклаште улыт. Тылеч посна йоча-влак краеведений, туризм, спорт ориентирований, биатлон, полиатлон дене мастарлыкыштым нӧлтат. Тидлан нуным историй, обществознаний да ОБЖ предметлам туныктышо Василий Михайлович Гордеев туныкта.

Тудын урок деч вара эртарыме кружокышкыжо коштшо тунемше-влак районысо, республикысе таҥасымашлаште сыҥышыш лектыт. Икмынярын турист-влакын Российысе слётыштыжо республикын чапшым араленыт. Василий Михайловичын тунемшыже-влак «За нами – Москва» военно-патриотический маршрут дене Российысе ятыр олаште лиеденыт.

– Йоча-влаклан тӱрлӧ вере кошташ моткоч келша. Южыжо поездыш нигунам шинчын каен огыл. А тыште эше тынар шуко олам ужаш йӧн уло, тидлан оксамат тӱлыман огыл. Кружокышкем тунемше-шамыч уло кумылын коштыт. Тӱрлӧ вере лийнешт, конкурслаште участвоватлынешт. Нунылан чыла тиде оҥай. Кызыт полиатлонлан ямдылалтме: лӱйкалымаш, гирьым нӧлтыштмаш, ече дене куржталмаш, турникыште шкем нӧлтымаш… Ялысе йоча-влак тале улыт такшым. Южыжо изи годсекак подтягиванийым ыштылеш. Тыгай моштымашым умбакыже нӧлтен толаш гына кӱлеш», – мане Василий Михайлович.