Крап берет (краповый берет) – Россий МВД спецназ подразделенийысе военнослужащий-влакын формышкышт пурышо вуйчием. Тудым тыглай гына огыт пу, тидлан пӱжвӱдым ятыр йоктарыман, уш-акыл ден капкыл тазалык шотышто тӱрлӧ тергымашым эртыман. Икманаш, тудым сулен налман. Росгвардийын эн патыр спецназовецше-влак кокла гыч иктыже – Станислав Романов.
Морко район Нурӱмбал ялыште шочын-кушшо рвезе тыгай кӱкшытыш шумыж нерген теве мом каласыш:
– Нормативым лу тӱрлӧ направлений дене сдатлыман ыле. Тидым ышташ мылам утыжым неле лийын огыл. Крап беретым сулен налаш манын, ончылгоч шуко ямдылалтынам, тыршенам. Южыжо кандашымше але луымшо гана тӧчымеке веле тергымашым эртат, а мый чыла требованийым вигак шуктенам. Тиде моткоч кугу куан. Ты лӱмым сулышо шукын улыт манаш ок лий. Морко район гыч, мутлан, коктын веле крап беретан улына.
Старший прапорщик Станислав Романов – Озаҥ олаште Росгвардийысе элкӧргӧ войскан боецше, кыл ден инновационный оборудований-влак шотышто кугурак техник. Тыште рвезе 2013 ий годсек контракт почеш службым эрта. Шукерте огыл Станислав Пермь олаште эртаралтше чемпионатыште бокс дене Российын чемпионжо лӱмым сеҥен налын.
– «Краповик-влак» эре кредалаш тунемыт, кажне кечын тренировкым ыштат. А 2019 ий гыч Росгвардийын ик эн тӱҥ спорт видше – бокс. ОМОН, СОБР, войсковой спецназ – чыланат бокс дене мастар лийшаш улыт. Шукерте огыл Юл кундем федеральный округышто эн тале боксёр-влак таҥасышт. 20 участник коклаште мый сеҥышыш лектынам. Тыге Российысе чемпионатыш логальым. Тудо 26 гыч 31 май марте эртаралтын. Тыште тӱрлӧ округ гыч толшо индеш команде таҥасен. Мый ныл гана кредалынам. 64 килограмман-влак коклаште ныл ганажат сеҥышыш лектынам, садлан 1-ше верым пуышт. Российын чемпионжо лиям манын шоненат омыл. Таче кечылан тиде эн кугу сеҥымашем, – каласкалыш Станислав.
Бокс С.Романовлан чылт палыдыме спорт огыл. Ты вид дене рвезе кок гана спорт мастер лӱмым сулен: 2012-шо ийыште – Татарстаныште да 2015-ше ийыште – Башкортостаныште. Бокслан кузе шӱмаҥмыжым шарналтен, Станислав тыгерак мане:
– Коло кок ияш улмем годым таз луэм эмганен ыле. Врач-влак куржталаш, тӧрштылаш, неле упражненийым ыштылаш чареныт гынат, капкылым пеҥгыдемдаш шоненам. Спортзалыш кошташ тӱҥальым. Ик залыштак боксёр-влак заниматленыт. Шоныдымын тренер дене палыме лийна. Бокс дене заниматлаш мый кугу ийготанлан шотлалтынам гынат, тунем ончаш кумылем лекте. Эрлашымак уло капыштем корштымым чытен, тренировкым эртарышым. Йӧсӧ ыле, но арня гыч тунемалте. Ты жапыштак Марий кугыжаныш университетысе спорт факультетыш тунемаш пурышым. Кум ий гыч тренер-преподаватель лийым.
Станислав спортым изинек йӧратымыж нерген каласкалыш. Изи Кугунур школышто тунеммыж годымак писын куржталын да ече дене коштын. Шке школысо веле огыл, районысо таҥасымашлаштат ончыл верыште лийын. Рвезын ачаже, Евгений Валентинович Романов, Изи Кугунур школышто 28 ий физкультурым туныктен. Тудым онченак, эрге спортлан шӱмаҥын, манаш лиеш. 8-ше класс деч вара Станислав Морко посёлкысо 6-шо №-ан школыш тунемаш каен. Тыште тудын мастарлыкшым умбакыжат нӧлтеныт.
– Моткоч кугу тау Морко школысо тренерем Сергей Романович Александровлан. Тудо мыйым у сеҥымаш-влаклан кумылаҥден шоген, эре полшен. Тыгак школ директор Анатолий Леонидович Пауткинлан тау.
Школ деч варасе сеҥымашем-влаклан Марий Элын сулло тренерже, Россий спортын мастерже Максим Михайлович Мосуновлан тауштем. Тудын полшымыжлан кӧра бокс дене заниматлаш тӱҥалмекем, пел ий гычак Марий Элын первенствыштыже сеҥышыш лектынам, спорт мастер кандидат марте шуынам.
Российын спорт мастерже С.Романов кызыт Озаҥ олаште ила, пашам ышта. Пелашыже, кок йочаже улыт. «Ончыкылык паша шотышто шонымашет могай?» йодышлан Станислав тыге вашештыш:
– Озаҥыште сай должностьым сулен налаш куштылго огыл, но спорт мылам корным почынак шога. У сеҥымаш-влак у кӱкшытыш шуаш полшат. Кызытат теве пашаштем чылан саламлат, куаныме кумылыштым ончыктат. Чемпионат деч вара мыйым 10 кечылан каналташ колтышт. Умбакыже кузе лиеш, ончалына. Верыште шогымо ок шу, офицер-влак радамыш ушнаш кумыл уло. Чемпион лӱмым налмем деч вара Москошко ӱжыныт, офицер должностьым темленыт. Но шочмо кундем деч торашке кайыме ок шу. Ачам ден авамым чӱчкыдынрак ужмо шуэш…
Фотом С.Романовын архивше гыч налме.