Манон ден Адель коклаште – Айвика

Марий Элыште, тӱрлӧ материалым кучылтын, курчакым ыштыше мастар еҥ шагалжак огыл. А Йошкар-Олаште шочшо да тыштак илыше, кызыт Э.Сапаев лӱмеш опер да балет театрыште художник-бутафорлан пашам ыштыше Ирина Шагеева семын курчакым ыштыше еҥ уке.

Курчак-влакым Ирина Леонидовна интернетыште ужын. Тунам тудлан нуно путырак чот келшен шинчынытат, шке ышташ шонымашыже шочын. Но тӱҥалтыште нимоат ок лек манын шонен коштын, лӱдын. Вара ты пашам кузе ыштыме нерген идалык лудын, мастер-класс-влакым ончен, шымлен. Тыге ныл ий ончыч пашалан пижын.

Икымше курчакше клоун лийын. Шкенжым И.Шагеева курчакым ышташ тӱҥалше мастарлан шотла. «Эше мастарлыклан тунемман. Ситыдымашем-влакым ужам, нуным тӧрлаташ тыршем», – манеш тудо. Тымарте кидмастар 12 курчакым ыштен. Йӱштӧ кугыза ден Лумӱдыр, Иван Грозный ден Кугыжан ӱдыр, Клоун, Самырык герцог Пий дене, барокко стиль дене ыштыме Манон ден Адель, Лориэль, Фламенко, Фата Моргана, Айвика улыт.

Изиэм годым Йошкар-Оласе художественный училищыш сӱретлаш  тунемаш коштыктеныт. Но мыланем ны натюрмортым, ны пейзажым сӱретлаш келшен огыл, сандене кок ий гына тунемынам. Тылеч вара Пионер пӧртыштӧ вургемым шулаш да ургаш туныктымо курсыш каенам. Тушто вургемым ургенна веле огыл, эше, тудым чиен, подиумышто ончыктылынна. Тунамак художник-модельер лияш шонен пыштенам. Сандене школ деч вара Волгоградысе технологический техникумыш «Модельер-конструктор» специальностьлан тунемаш пуренам. Вигак институтыш пураш лӱдынам. Тунем толмеке, «Берёзка» трикотаж фабрикыште кок ий пашам ыштенам. Тылеч вара Москосо текстильный институтыш художник-модельерлан тунемаш пураш каенам. Ты шотышто льготем лийын гынат, пурен кертын омыл. Тыге лектеш: художественный шинчымашем уке, кеч техникумышто «Рисунок», «История искусства», «История костюма» предмет-влакым туныктеныт, – каласкалыш шкеж нерген И.Шагеева.

Мастар ӱдырамаш ик жап шке профессийже дене, вара вес  специальность дене пашам ыштымеке, паша биржыш шогалын. Тунам опер да балет театрыш художник-бутафор кӱлын. Миен, налыныт. Тений тышке пашаш толмыжлан 20 ий темын. Ирина Леонидовна артист-влаклан тӱрлӧ вуйчиемым ямдыла, тӱҥ шотышто короным, диадемым, веер-влакым шонен луктеда.

Ирина Леонидовнан курчакым ыштыме пашаже – хобби. Тыге тудо шке мастарлыкшым, вийжым терга. Художник-модельер лияш шонымаш дене илыше И.Шагеева ынде шке курчакше-влаклан костюмым, образым шонен луктеш, моткоч сӧралын нуным сӧрастара.

Эн ончыч курчаклан каркасым кӱртньывоштыр дене ышта. Кажне парняшке, ынже тугылт манын, кӱрнтьывоштырым шуя. Тидым ышташ эн неле, манеш. Курчакым ыштыше моло мастар-влак самозатвердевающий манме шуным, ӱян чиям кучылтыт. И.Шагеева шке пашажлан полимерный запекаемый манме шуным да акрил чиям налеш. Ты шун шке конститенцийже дене пенопласт гаяк, вара тудын дене вуйым, кидым, йолым чумыртылмеке, тидым изирак температуран духовкеш кӱкта. Ойыртемже: Ирина Шагееван кучылтмо шун гыч иктаж-мом ыштет гын, нимом угыч тӧрлаташ огеш лий. А капшым тӱрлӧ куэм лапчык дене «оварта». Варажым сӧрал вургемым келыштара.

«Театрыштына Прокофьевын «Любовь к трём апельсинам» опержым шынденыт ыле. Тушто моткоч оҥай персонажым, Фата Морганам, ышташ шонен пыштышым, – ойла кидмастар. – Вет моло курчакем-влак весела чуриян улыт, а мыйын героемын эмоцийжым ончыктымо шуын. «Тиде оҥайрак. Шыде курчакым ыштен кертам мо?» – йодышым шкаланем шынденам да ышташ пижынам ыле».

И.Шагееван пашаже-влак кажне телым курчак выставкыште ончыкталтыныт, Чавайн лӱмеш библиотекын витриныштыже моторланен шогеныт. Кызыт нуно декабрь марте Республикысе изосымыктыш тоштерыште еҥ шинчам куандарат.

Эльвира Терентьева.

Авторын да О.Чистополован фотожо-влак.