Кушта да чонжо кана

«Марий памаш» фольклорный этнографический ансамбль тиде кечылаште 45 ий теммыжым пайремлыш. Коллектив Российыште веле огыл, тыгак вес эллаштат выступатлен. Тышке тÿрлö аланыште пашам ыштыше, тÿрлö ийготан ен-влак мураш-кушташ коштыт. Ансамбльыште самырык-влакат улыт. Таче самырык куштызо Наталья Соловьёва дене палымым ыштена. Коллективыште куд ий мастарлыкшым нöлта.

У Торъял посёлкышто илыше вате-марий Николай Александрович ден Лидия Евгеньевна Соловьёвмыт кок ӱдырым ончен куштеныт. Изиракше – Наташа. Надя ӱдырышт кызыт медсестралан пашам ышта. Наташан аваже могырым шукын мураш-кушташ мастар улыт. Тудо Шернур район Эҥерсола ял гыч У Торъял велыш марлан толын. Ӱдыр фамилийже Андреева лийын. «Шӱмсем пöлек» передаче годым акак-шӱжарак Андреевмытын такмакым мурымыштым шукын шарнат, очыни. Гармонь дене шоктышо-влак кокла гыч иктыже – Наташан аваже. Аваштым 70 ияш лӱмгечыж дене саламлаш тыгай муро пöлекым ыштеныт. Ешыште пайремым эре веселан эртарат, марла мурат, куштат. Вет Лидия Евгеньевна гармонь дене сайын шоктен мошта. Наташа аваж семынак марий фольклорым йöратыше кушкын гынат, йоча пагытше руш ӱдыр-рвезе-влак коклаште эртен. Йолташ ӱдыржö, палымыже-влак чыланат руш улыт, мутланаш утларакшым рушла логалын.

Школышто тунеммыж годым аэробике, спорт, руш эстраде куштымаш-влак дене капкылжым лывыртен гынат, марла кушташ-мураш тӱҥалам манын, ик ганат шоналтен огыл. Но тукым акажын сӱаныште лиймыж деч вара Наташан илыш ончалтышыже, шонымашыже вашталтын. Тунам тудо Марий кугыжаныш университетын экономический факультетыште бухгалтер-экономистлан тунемын. 3-шо курсым тунемын пытарымыж деч вара кеҥежым сӱанышке миен. Моло дене пырля мурен, куштен. А тушто «Марий памаш» ансамбльын куштызыжо-влак лийыныт. Ӱдырын мурымыжым, куштымыжым öрдыж гыч ончен шогышо рвезе-влак Наташам ансамбльышке толаш ӱжыныт.

«Нуно мый декем лишемыныт да ойлат: «Куштен, мурен кертат, койышет оҥай. «Марий памаш» ансамбльышке тол». Мый келшышым. Тыге кеҥеж эртен кайыш, у тунемме ий тӱҥале. 4-ше курсышто ансамбльышке мийышым. Сеҥымашын XXX идалыкше лӱмеш полатышке репетицийышке икымше гана лӱдын-вожыл кайышым. Икана шкетын кайышым, вара пеленем йолташ ӱдырем ӱжым. Коктын пырля кошташ тӱҥална. Ончыч нелын чучын. Лач пытартыш кок ийыште мастарлыкем палдырнаш тӱҥале. Репертуарна кугу. Тыште республикнан кажне кундемысе, Башкир, Татар, Киров велласе марий куштымаш-влакым шындена.

Куд ий жапыште ансамбльыште шукылан тунемынам. Но мылам утларакше кушташ келша. Куштем гын, чонем кана, кумылем нöлталтеш. Тыште мыланем оҥай. Ансамбльышке чон йодмо почеш коштам.

Коллективыште 20 утла еҥ уло. Кушташ кумылан у еҥ-влак эре толыт. Эн самырыкшылан кызыт 18 ий. Репетицийышке арнялан кок гана погынена. Ансамбль дене тӱрлö фестивальлашке коштынна. Икымше гана гастроль дене Дагестан Республик Махачкала олашке фольклор да традиционный культур дене кылдалтше «Горцы»  тӱнямбал фестивальышке миенам. Тушто ик арня лийынна. Коллектив дене пырля гастроль дене Екатеринбург, Пермь олалашке Татарстан, Удмуртий, Карелий республиклаште лийынна. Владимир олаште калык творчестве дене кылдалтше «Золотое кольцо» тӱнямбал фестивальыште мастарлыкнам ончыктенна. Ансамбльна Венгрийыште, Финляндийыште выступатлен. Но мый вес эллашке ансамбль дене пырля эше миен омыл», – ойла Наташа.

«Марий памаш» ансамбль ӱдырлан куатым ешара. Вет илышыште эре пашам гына ыштыман огыл, а творчески  кушкашат мондыман огыл. Тыгай шонымаш дене ӱдыр ила.

Наташалан аважын шонымашыже поснак шерге. Шочшыжын ансамбльышке кошташ тӱҥалмыжлан ава моткоч куанен. Сценыште тудын куштымыжым, мурымыжым кажне гана куанен онча.

27 ияш ӱдыр але марлан каен огыл. Соловьёва – Йошкар-Оласе «Авторемонт» ООО-што бухгалтер. Тыгак йога дене заниматла. Тыге тудо жапым пайдалын эртараш тырша.

Лывырге капкылан ӱдыр «Марий памаш» ансамбльыште шукылан тунемын шуын, у шинчымаш дене пойдаралтын. Кугурак ийготан-влакым ончен, усталыкшым нöлта.  Тудо чапланыше коллективышке ушнен, кугу сценышке лектын.