Мо тыгай райпо? Шукынжо тидым ужалымаш да кевыт семын гына умылат. Райпо 60% наре ужалыме пашам шукта, но тудын тылеч моло шуко отрасльже уло. Могай? Тидым Шернур райпон пашажым ончен лектын пален нална.
Шернур райпом Валерий Николаевич Бердинский 26 ий вуйлата. Армий деч вара 1969 ийыште райпошко товароведлан пашаш толын. Таче кечынат тыштак ышта.
Райпошко кинде завод, Шернур пищевик, ургымо цех, парикмахерский, канцелярский кевыт, кафе-влак пурат. Шке жапыштыже У Торъял районышто зданий-влакым налыныт улмаш. Кызыт нуным арендыш пуат. «Пищевик» предприятийыште кондитер изделий-влакым ямдылат, консерве цехыште томат соусым, кетчупым, шыл гыч котлетым, пельменьым ыштат. Туштак макарон изделийым луктыт. Ургымо цехыште вакшыш шарыме наборымат, ӱмбал да йымал вургемым ургат. Южгунам шке транспортыштым арендыш пуат.
– Макароным ыштыше цех ончычат мемнан лийын, качествыже ойыртемалтын. Лу ий ондак Татарстан Республикыш кинде заводлан келшыше оборудованийым ончаш миенам ыле. Ончем, тушто макароным ыштыме аппарат шога. Тудым Озаҥысе авиаций заводышто ыштеныт. Инженер дене кутырен келшен, иктым заказатленна. Тыге куд тӱрлӧ макароным ыштена, 400 грамм, кило, кум кило дене фасоватлена, – ойлыш В.Бердинский.
ХХ курым мучаште сату шагал лийын, сандене Валерий Николаевич шке Моско марте наледаш кошташ логалын. А кызыт нуным моло кевыт-влак чот ишат. Шернур посёлкышто гына 2019 ий 1 июльлан 110 кевыт лийын, кум тылзе жапыште эше ешаралтын. Тылеч посна кажне рушарнян кугу пазар эртаралтеш.
– Конкуренций кугу. Ий гыч ийыш шапашым ыштен огына тол ыле гын, илен лекташ неле лиеш ыле. Юмылан тау, банкыште кредитна уке. Шке «кӱсен кӧргӧ» окса дене илена.
Продукцийнам Йошкар-Олаште «Сладкий мир» сетьласе кевытлаштат, Татарстан Республикыштат, Киров областьыштат, тыгак районласе кевытлаштат налаш лиеш.
«Кажне кечын оксам шотлыман. Тунам гына тудын кушко кайымыжым палаш тӱҥалыда», – шыргыжал пелештыш вуйлатыше.
Шернур райпо индеш тылзыште 279 млн теҥгеаш сатум ужален. Тушеч 241, 5 млн кевыт-влак, а молыжым общественный питаний предприятий ыштен. Ӱмаште кондитерский изделийым 87,5 тонным ыштен лукмо гын, тений – 113,7 тонным.
Райпошто чылаже 310 еҥ пашам ышта.
Ораван кевыт
Кажне кечын ик автомашина сатум ужалаш лектеш. Кушто кевыт уке, тушко коштыт. Мутлан, Кужэҥер районысо Кораксола, Регеж яллашке. Шернур районышто – Кугушен, Ерши могырышко. Автокевыт кок-кум кевыт олмеш пашам ышта. Тений эше ик машинам налыныт, тудымат ужалаш йӧнештараш шонат, но але маршрут раш огыл. Райпон тыгай йӧнжым ужын, коммерсант-влакат райпо машинан коштмо маршрутшо дене кошташ тӱҥалыныт.
Акций-влак
Еҥ-влак кызыт акций манмым ужыт гын, продуктын аралыме жапше лекташ тӱҥалын але уда качестван манын шонат. Но тидыже шукыж годым налше-влакым кумылаҥдаш манын ышталтеш. Райпо кевыт-влакат тыгай йӧным кучылтыт. Мутлан, сатум вес амалкалче дене огыл, а райпо кевытыште налышт манын ышталтеш.
Кафе-влак
Посёлкышто кок кафе уло. Мутлан, иктыштыже эн кугу зал 100 еҥ пурыман, а весыштыже – 70 еҥ. Туштак изирак зал-влак улыт. Чыла залыште сай ремонтым ыштыме. Ӱмаште ола гыч артист-влак выступатлаш коштыныт. Сӱан але шочмо кечым эртараш йодшо-влак деч арендылан огыт нал, ямдылыме кочкышлан веле тӱлыман.
Иван Речкинын фотожо-влак.