Армийыш кайыме жапым кажне рвезын илышыштыже посна йыжыҥ семын ончыман. Тиде татым кажныже куанен я ойгырен вуча. Чынак, шочмо элым аралаш кайыше нарашта рвезе армийыште гына чын пöръеҥыш савырна, кап-кылжым пеҥгыдемеш гына огыл, а тӱняончалтышыже, илыш умылымашыже вашталтыт. Южо самырык еҥ, службым эртымеке, мöҥгö пöртылеш гын, весе туштак контракт почеш кодеш. Теве Кужэҥер район Шӱдымарий ялын эргыже Сергей Савельев Владикавказ ола воктене верланыше мотострелковый частьын миномётный батарейыштыже 7 ий служитла.
Сергей – взвод командирын алмаштышыже, отделенийын вуйлатышыже. Теве 9 Майлан Сергейлан старший сержант званийым пуэныт. Рвезе военный корно дене кайымылан ик пырчат огеш öкынö. Школышто тунеммыж годымак ача-аважлан «Армийышке каем гын, туштак служитлаш кодам» манын ойлен. Чынак, йоча годсо шонымашыже илышыш шыҥдаралтын.
Сергей ача-аваже кум икшывым йол ӱмбаке шогалтеныт. Андрей изаже Моско олашке пашам ышташ кудалыштеш, Настя шӱжарже Оршанке спортивный школышто тунемеш. Аваже Лидия Андреевна шке ялысе ФАП-ште фельдшерлан ышта, ачаже Виктор Сергеевич – Шӱдымарий школын завхозшо. Шӱдымарий школышто тунеммыж годым Сергей футболла, баскетболла, волейболла модаш йöратен.
Индешымше класс деч вара Советский район Вечын посёлкысо аграрно-строительный техникумыш техник-строительлан дене тунемаш пурен. Дипломым налмек, армийышке каен.
«Ик ий служитлышым, вара кум ийлан контрактым подписатлышым. Кум ий гыч кокымшо контрактым 5 ийлан ыштышым. Службо чот нелыже огыл, тидлан тунемын шуынам. Южышт Владикавказ воктене лӱшкымаш уло манын шонат, но мыняр тыште служитлем але марте тыгай томаша лийын огыл. Тыште шып, ласка, еҥ-влак торжа огытыл, кӱлеш годым полшен шогат. Контрактым подписатлыше-шамыч шукын улыт. Командировкыш кудалыштына, тӱрлö ученийыште лийына. Паша кече 8 шагат эр гыч 6 шагат кас марте шуйна. Лӱйкалена, строевой подготовко лиеда», – ойла тудо.
Марий кундем деч тора верыште илен, шуко еҥ рушла мутланаш тӱҥалеш. А тиде рвезын марла кутырымыжо поснак куандарыш. «Вес калык-влак коклаште илен, шочмо йылме огеш мондалт?» йодмемлан тудо тыгерак вашештыш:
«Тыште 5-6 марий рвезе служитла. Нуно вес подразделенийыште улыт гынат, ме ваш-ваш ужына, кажне кечын марла мутланена. Шочмо йылмым мондаш ок лий».
Тусо пӱртӱс нергенат шомак лекте. Тидын шотышто Сергей тыгерак ойлыш:
«Тыште пӱртӱс сылне. Йырымваш – кӱкшö курык-влак. Игече шокшо. Телым лум йöршеш возын огыл, манаш лиеш. Мландышке лум возеш гынат, шокшо кечылан кöра вашке шулен кая. Каныш жаплан пашам пырля ыштыме йолташем-влак дене курыкышко каена, тушто шашлыкым ыштен кочкына».
С.Савельев Владикавказ велне руш ӱдырым вашлийын. Ӱдыр-каче икмыняр жап гыч ушненыт, ӱдырышт шочын.
Савельевмыт кызыт служебный пачерыште илат, но тений военный ипотеке дене пачерым налаш шонат. Рвезе умбакыжат служитлаш, икмыняр ий гыч вес контрактым подписатлаш ямдылалтеш.
Паша паша дене, а еш – весе. Сандене сержант илышыште ешым ончыл верыш шында, шочшыж верч тургыжлана, икшыве пиалан лийже манын шона.
Туге гынат Марий Элыште шочын-кушшо рвезылан гӱжлен шогышо чодырам, йыргыктен йогышо памашым, ужар посто гае олыкым нимогай сылне вер вашталтен огеш керт. Вет шочмо кундем кеч-кöлан чот шерге. Ача-аваж дене телефон дене мутланена, тений кеҥеж канышлан шочмо ялышке толаш шона.