Эн чолга-влаклан – Суоми!

«Финляндий-Россий» ушем тений кеҥежым «Социальный сетьлаште финн-угор шӱдыр-влак» конкурсым эртарен. Тушто  финн-угор ден самодий калык-влакын 57 ӱдыр-рвезышт таҥасеныт. Нуно чыланат Instagram, YouTube, Вконтакте але Facebook платформылаште шке шочмо йылмышт дене возкалат, блог-влакым вӱдат. Марий Эл гыч ты конкурсышто шке вийжым Марий кугыжаныш университетыште 5 курсышто тунемше Надежда Имаева терген да сеҥыше-влак радамыш логалын.

Сеҥыше-влаклан Финляндийыште эртаралтше Ugrifest финн-угор фестивальыш каяш ӱжмашым пуэныт. Фестиваль 16-23 октябрьыште эртаралтын. Надежда дене пырля Марий Эл гыч тушко интернетыште марий йылмым чапландарыше эше ик самырык еҥ миен. Тиде – Максим Александров. Максим «Марла мурем» Instagram лаштыкым вӱда. Рвезым Финляндийысе фестивальыш организатор-влак шкеак ӱжыныт. 

Н.Имаева:

–  Sugrifest фестивальын тӱҥ цельже – финн калыклан Российыште илыше родо-тукым калык-влак дене палдараш. Молан манаш гын южо финн шкенжым индоевропеец-влак тӱшка гыч лекшылан шотла, а финн-угор тӱшка гыч огыл.

Россий гыч тӱрлӧ калык-влак гыч лекше 14 еҥ миенна. Ме Суомисе школлаште, гимназийлаште да колледжлаште тунемше-влак дене вашлийынна, презентаций йӧн дене калыкна нерген каласкаленна. Кугыеҥ-влак дене вашлиймаш книгагудышто эртаралтын. 

Мемнам икмыняр тӱшкалан шелыныт. Мый Похьёйс Карьяла, Савонлинна, Энонкоски, Каухайоки, Сеинӓйоки олалаште лийынам. Чыла вере шкемын блогым вӱдымӧ пашам нерген каласкаленам да марий калыкем дене палдаренам.

Презентацийым финла ямдыленам. Марий-влак кушто илат, мыняр тӱшкалан шелалтыт, могай ойыртемышт, семӱзгарышт, вургемышт – чылажымат каласкаленам.

 

Кызытсе марий самырык тукымын илыш умылымашыштымат почын пуаш тыршенам. Хельсинкиште да Тампереште кугу фестиваль лийын. Тыште ме чыланат погыненна.

Суоми кундемыш пеленем марий тувырым, шымакшым, сӧрастарыме ӱзгар-влакым, икмыняр марий книгам налынам. Финнла да марла муралтенам, марий куштымашым ончыктенам. Чылаже 17 вере выступатленам. Икымше презентацийым лудын каласкаленам, варажым чыла наизусть шарнен ойленам.

 

Надя МарГУ-што марий да финн йылмылам да литературым келгын тунемеш, финла сайын мутланен мошта. Ты фестиваль ӱдырым финн йылмым тунемаш да марий йылмым эшеат чот йӧраташ шӱмаҥден. Н.Имаева Пошкырт кундем Мишкан район Шаде Шогертен ялыште шочын-кушкын. Интернетысе шке аккаунтлаштыже марий йылме дене воза, моло-шамычымат калыкнам да йылмынам йӧраташ кумылаҥден шога. Марий-влак шке йылмышт дене соцсетьлаште шагал возат манын тургыжлана. «Мый кажнылан шочмо йылмынам кеч-кунамат да кеч-куштат кучылташ лиеш манын умылтарынем», – ойла Надя.

 

Максим Александров Морко район Унчо селаште шочын-кушкын. Марий кугыжаныш университетыште технологий ден экономике туныктышо специальностьым налын. Кызыт ПГТУ-со магистратурышто «Экономика предприятий и анализ отраслевых рынков» специальность дене шинчымашым пога. Ужалыме сферыште пашам ышта.

Блогер семын тыршымыж нерген да Финляндийысе Ugrifest фестиваль шотышто рвезе тыгерак каласкалыш:

– «Марла мурем» инстаграм каналыште мыйын пашам чылт кугу манаш ок лий. Тудым Роман Семёнов ыштен. Тудлан мый дечем посна Ян Евсеев, Олег Иванов полшен шогат. Ме чыланат Унчо гыч улына. Ты канал утларакше самырык ӱдыр-рвезе-влакын мурымо видеоштым инстаграмыш луктеш. Шукынжо профессионал мурызо огытыл. Кызытсе жаплан каналлан 11 тӱжем еҥ возалтын.

– Финляндийыш мийымеке, мемнам тӱрлӧ тӱшкалан шелыныт. Ме ненец калык гыч лекше Альберт Окотетто да одо ӱдыр Анастасия Иванова дене пырля ик тӱшкаш логална. Мемнан корнына икмыняр финн да ик швед ола гоч шуйнен: Коувола – Оулу (Кемпеле да Лиминка – Оулу воктенысе изирак илыме вер-влак) – Кеми – Хапаранда (швед Ола) – Кеми – Иисалми – Куопио – Хельсинки.

 

Мый марий калык нерген да шкенан инстаграм-каналнан пашаж нерген каласкаленам. Школлаште йоча-влакым марий ден финн йылмылаште улшо икгай (ик семын чоҥалтше да йоҥгалтше) мут-влак дене палдаренам.

Суомиште мый тылеч ончычат лийынам. Ты гана тыгай шонымаш дене пӧртыльым: вес элысе организаций Российысе финн-угор блогер-влакын пашаштым пален налыныт, тӱткышым ойыреныт, акленыт. А мемнан элыште шагалрак еҥан каклык-влак гыч лекше блогер-влакын пашашт кӧлан кӱлеш?

Интернетысе тӱня тачысе самырык тукымын илыш йӱлашкыже сайынак шыҥен. А марий ӱдыр-рвезе-влакын кызытсе илыш йогынеш рыҥ шогалын, ончыко ӱшанлын ончымышт куандара. Надежда ден Максим семын интернет гоч шочмо йылмынам чапландарыше-влак такшым эше икмынярын улыт. Марий Элыште веле огыл, моло кундемлаште илыше-влакат ты пашаш чолган ушнат. Но ончыкыжым йылмынам сайын палыше чолга ӱдыр-рвезе-влак эшеат шукын лийыт манын, ӱшанен кодына.