Марий калык погын вашеш
2020 ий 10-11 апрельыште Йошкар-Олаште Марий калыкын ХI погынжо эртаралтеш. Кызыт марий-влакын илыме верлаште погыныш делегат-влакым сайлыме паша шукталтеш. Ты сомылым тушто 1 декабрь гыч 29 февраль марте ыштышаш улыт. Эн ончычак делегат-влакым сайлыме конференций лийме шотышто еҥ-влаклан закон почеш ик тылзе ончыч увертарыман. Тылеч вара гына саде погынымаш эртаралтеш.
Делегат-влакым ойырымо шотышто квото уло: марий-влакын илыме 1500 еҥ деч ик кандидатым ойырыман.
Икымше улыт
Эн ончыч тыгай вашлиймаш Пошкырт кундем Балтач районышто лийын. Тушто илыше чолга марий-влак 4 декабрьыште погыненыт (чылаже 120 наре еҥ лийын).
Балтач районысо «Эрвел Марий» национально-культурный автономийым вуйлатыше П.С.Абдулов 2019 ийыште моло организаций ден тысе администрацийын мер пашаеҥ-влак дене пырля шуктымо пашашт нерген каласкален. Балтач районышто 18 марий ялыште 1700 наре еҥ ила. Районышто пошкырт, руш да марий-влак келшен илат, тӱрлӧ пашам пырля шуктат.
Самырык-влак кажне ийын идалык мучаште да тӱҥалтыште эртаралтше лум да ий фигурым ыштыме конкурсыш ушнат. Кодшо ийын Марий Элыште лийше Марий самырык тукымын ХI слётышкыжо Балтач район гыч вич студент миен. Тиде – Регина Ишпаева, Диана Алексеева, Юлиана Альмакаева, Дарья ден Мария Захаровамыт. Нуно, пӧртылмекышт, слёт нерген Кабырга ден Мишкан яллаште ӱдыр-рвезе-влаклан слёт нерген каласкаленыт.
Марий-влакын ты погынымашышт годым погыныш кок делегатым сайленыт. Иктыже – «Эрвел Марий» НКАМ-м вуйлатыше П.С.Абдулов. Чолга мер пашаеҥ Пётр Салиевич тӱвыра сферыште 32 ий пашам ыштен, кызыт – сулен налме канышыште. Кокымшо делегат – Кабырга ялын старостыжо, чолга общественник Р.А.Апкалиев. Тылеч посна Радик Александрович – ветеран-афганец, уста механизатор.
Вес верлаште
7 декабрьыште Ижевскысе келшымаш пӧртыштӧ Удмурт Республикысе марий-влакын национально-культурный автономийыштын отчёт да сайлыме конференцийже эртаралтын. Туштат погыныш кок делегатым сайленыт.
14 декабрьыште Хант-Манси АО-што (Юграште) марий-влак конференцийыш Сургут олаште погыненыт ыле. Тыште марий-влак тӱҥ шотышто Нижневартовск, Пойковский, Пыть-Ях, Лянтор, Нефтеюганск, Советский, Нягань, Югорск да Ханты-Мансийск, Сургут олалаште илат. Чылаже шым тӱжем утла еҥ шотлалтеш. Тышке погынышо-влак кокла гыч вич еҥ верч йӱкленыт. Тыгак делегат-влак спискыш Мер Каҥашын еҥже Анатолий Алексеевым пуртымо.
Урал кундемыште марий-влакын погынлан ямдылалтмышт шотышто Свердловск кундемысе марий-влакын национально-культурный автономийыштым вуйлатыше И.М.Роюков деч умылкалышым. Тудо тыгерак мане: «Ме, Свердловск областьыште илыше марий-влак, погынлан ямдылалтме шотышто мутланенна да делегат-влакым сайлыме шотышто, мер пашам шуктен толмо пашам иктешлыме погынымашым эртарышаш кече-влакым палемденна. Арти районышто погынымаш 14 февральыште, Красноуфимск районышто 15 февральыште лиеш. Делегат-влакым сайлыме деч посна тӱрлӧ паша йодыш-влакым рашемдаш шонена».
Марий Элыште
Республикысе районлаште еҥ-влак эркын тарванылыт, коеш.
Морко районышто депутат-влакым погыныш сайлыме конференций эн ончыч 25 январьыште палемдалтын ыле, тудым 15 январьыште эртарышт. «Районысо 10 ял шотан илемыште илыше-влак кандаш кандидатым ойыреныт ыле. Ял шотан илемысе еҥ-влакын чотыштым шотлен, кок поселенийм весе деке ушен, делегат-влакым сайлыме. Сандене лу олмеш кандаше лектын. А вара конференцийыште 18 еҥ верч йӱклышна. Тыгак коктынжо, Мер Каҥашын да ревизионный комиссийын еҥышт, спискыш автоматически пурталтыныт. Тыге Морко район деч 20 делегатым пеҥгыдемдышна», – каласыш Анатолий Титов.
Волжский, Звенигово районлаште марий-влак 20-23 январьыште погыненыт. Волжский район деч 14 делегат лийшаш. Тылеч посна Волжск олан квотыжо уло – 5 еҥ. Звенигово район деч 15 делегатым сайлыман.
Марий Турек районышто марий калыкын сходшо-влак 20 февральыште тӱҥалыт. Ты кечын нуно Арборышто, Сардаялыште да Ӱлыл Мосараште лийыт, 21 февральыште – Косолопышто, Сысоевышто, 25 февральыште – Сендаште. А районысо конференций 26 февральыште лиеш.
Медведево районышто сход-влак 17-19 февральыште эртаралтыт, Советский районышто – 17-21 февральыште, Параньга районышто – 19-20 февральыште. У Торъял районышто илыше марий-влакын сходышт 20-27 февральыште лиеш. Моло вереат ты пашалан пижыныт.
Икманаш, делегат-влак вашке рашемын шуыт. Нуно марий калыкын улан илышыж верч тӱрлӧ шонымаш-влакым ямдылат. Вара чыла тидыже резолюцийыш возалтшаш. Нуным Мер Каҥашын еҥже-влак веле огыл, чумыр марий калык пырля ворандарен толшаш.