«АА» тÿшкаште
«Салам. Мыйын лÿмем Алёна, мый алкоголик… омыл. «Кугарня» газетыште пашам ыштем, аракам йÿмö ваштареш улам, тидын нерген газетеш возен шогем. Возымемым лудын, иктаж-кöжö шке илышыж нерген шоналта да осал койыш деч утла гын, мый пиалан лиям… Молан тендан деке, анонимный алкоголик-влак группыш, толынам? Ты теме мылам йот огыл. Илышыштем аракам йÿшö-влакым шагал огыл ужаш логалын. Мый палем, кузе аракалан кöра айдемын койышыжо лунчырга, илышыже локтылалтеш… Те тиде шучко черым сеҥен, айык лийын илаш тунемында. Мый палынем, кузе…»
Тыге анонимный алкоголик-влакын («АА») погынымашышт годым шкемын тышке молан толмемым умылтарышым. Ойлаш черет мый декем шуын ыле. Тылеч ончыч ваштарешем да воктенем шинчыше икмыняр еҥ шке эртыме корныжо да ты группыш кузе логалмыж нерген каласкалыш.
Ойлымем годым лучко наре еҥ мыйын кажне мутемым тÿткын колышто. Ойлен пытарымекем, таумут шоктыш. Тургыжланыше кумылем лыпланыме гай лие. Тыште тыгай поро кумылан еҥ-влак дене вашлиям манын шым шоно.
Погынымаште «Мый алкоголик улам» манаш нигö огеш вожыл. Нигö шкенжым весе деч орадыраклан але ушанраклан ок шотло. Чылан иктöр улыт. Чылаштым ик шÿлыш ушен шога: айык илыш-йÿлам кучымаш. Тышке коштшо кажне еҥ палышаш: алкоголизм – чер. Но тудым тÿшка вий дене, икте-весылан эҥертен сеҥаш куштылгырак. Тидлан лÿмын программе уло. Тудо «12 ошкыл» маналтеш.
Кö толын кертеш?
Анонимный алкоголик-влакын группышкышт тÿрлö ийготан, тÿрлö профессиян еҥ-влак коштыт. Пöръеҥжат, ÿдырамашыжат. Шукертсек тышке ушнышо-влак икте-весылан лишыл йолташ лийыныт.
Вашлиймашыш аракам йÿмö шотышто тургыжланыше кажне еҥ толын кертеш. Кö ты аяр деч ноен, кö подылмым йöршеш чарнынеже, кö «чын» йÿаш тунемнеже. Тыгеат лиеш улмаш. Шке нерген каласкалыше икмыняр еҥ «Аракам шот дене йÿын ом мошто, шкемым эскераш, йÿаш тунемаш толынам ыле» манын ойлыш. Но ты шонымаш варажым, мутат уке, мыскарашке веле савырнен. «АА» тӱшкаш ушнышо-влак да тышке эре коштшо-влак, жап шумеке, садак подылмым чарнат.
– Салам, мыйын лÿмем Василий. Мый алкоголик улам. Тышке шке кумылын толынам манаш ок лий, лишыл еҥем-влак конденыт. Тылеч ончыч мый, нимо шотым палыде, орадыла йÿын киенам. Мыняр арака уло, тунар лöкаш тыршенам. А арака нигунам пытен огыл, тудо мучашдыме, эре лектынак шоген… Умыленам: тетла тыге илаш ок лий, но кузе шучко оргаж гыч лекташ, пален омыл. Тышке ынде кумшо арня коштам. Группышто мый шкалан ÿшанаш тунемам, йÿде, эсогыл йöршеш подылде илаш кумылаҥам. Паледа, кызыт мый умылем: айыквуят илышлан куанаш лиеш. Тау кажныланда. Мый таче айык улам, – каласкалыш группын ик самырык участникше.
«Таче айык улам»
Тиде анонимный алкоголик-влакын ик эн тÿҥ шонымашышт. Нигö тыште ÿмырем мучко нигунамат йÿаш ом тÿҥал манын огеш товатле. Тачысе кечым арака чарка деч посна эртараш – тиде пиал. Садлан «АА» тÿшкаш коштшо-влак кажне кечын шкаланат, весе-влакланат айык улмыштлан тауштат.
Айыквуя илаш эше тунемын омыл манше-влакат улыт. Но нуно арака дене адакат «йолташ лияш» огыт шоно. Лачак йӱмылан кӧра илышыште лийше вашталтыш-влакым уэш тӧрлен илаш тунемыт. Кӧ паша деч посна кодын, кӧ деч лишыл еҥ-влак кораҥыныт, кӧн тазалыкше лунчырген… Но шот дене илаш кумыл уло гын, молыжо лиеш. Тидлан эн ончычак айдеме арака чер дене черле улмыжым шкеже умылышаш. Шкеак веле. Тудын олмеш тидым вес еҥ нигузе ыштен ок керт.
Погынымаш годым нигö илыш нерген «ушан» лекцийым огеш луд. Тыште иктат тыге але туге ыште манын огеш темле, ок кÿштö. Ны титаклыше, ны вурсышо уке. Очыни, тидыжак чер деч утлаш шонышо еҥ-влакым шкалан ÿшанаш да сай ончыкылыкым чоҥаш вийым пуа.
Сорта йÿла…
«АА» группышко икымше гана мийыше еҥ, йыр вераҥдыме пӱкен-влакым ужмеке, ӧрынат колтен кертеш. А кунам пӧлем покшелне кугу сорта тул чӱкталтеш, вуйышко вигак тӱрлӧ öрыктарыше шонымаш-влак толын кертыт. Мый денем тыгайже ыш лий. Кушко кайымем да мом мыйым тушто вучымо нерген ончылгоч паленам. Толмекем, тысе участник-влак «Сорта тулым чӱктымылан ит ӧр» манын шыргыжальыч. Нунын ойлымышт почеш, тыгайым ужын, южо еҥ ты тӱшкам секте манынат лÿмден кертеш. Ты шотышто воктенем шинчыше пӧръеҥ тыге мане: «Тулын юзо вийже улмым ме шонен луктын огынал. Тул осал шӱлышым кораҥда, чоным лыпландара. Тышке коштшо кажне еҥын шке тӱняужмашыже, шке вераже уло. Кажне шке семынже Юмым пелештен кертеш. Тыште нимо удажат уке…»
Такшым айдемылан шкет лияш кеч-кунамат йöсö. Неле годым ме, лишыл еҥ деке миен, ойгына нерген ойлен кертына. «АА» группыш коштшо-влак коклаште шукынжо тачысе кечылан шкетын улыт. Нунылан кö деке миен эҥертыман? Вийым кушто муман? Ӱшан – теве нунын вий-куатышт. Юмылан ÿшаныме дене ойгыш логалше-влак виянрак лийыт, чонлан ласкалыкым муыт. Садлан тыгай вашлиймаште Юмо нерген ойлымылан öраш амал уке, шонем.
«АА» тÿшкаш коштшо-влак дене икмыняр йодышым рашемдышна:
– Анонимный алкоголик-влакын тÿшкашкышт ик гана толмеке, эре коштман мо?
– Уке. Тышке ик гана толмеке, ынде эре коштшаш улам манын ида шоно. Ме нимогай спискым ыштымашна уке, мыняр еҥ коштмым шотлымашна уке. Те шкендан нерген палдарыдеат, ик мутым пелештыдеат вашлиймаште лийын кертыда. Нигö ок йодышт, ок витаре.
– Тыште палыме еҥым вашлиям гын?
– Палыме еҥда тÿшкашке аракалан кöра улшо йодышым рашемдаш але шкежат эмлалташ шонен толын гын, тудо нигöлан ок каласкале. Тÿҥ шотышто тышке коштшо-влак нерген каласкалышашым але укем кажне еҥ шке семынже рашемда. Такшым группына арам огыл «анонимный» маналтеш.
– Оксам тÿлыман мо?
– «АА» тÿшкаште «членский взнос» манмет але вес тÿрлö семын оксам кÿрын налмаш уке. Но чайым, сакырым, шере сийым, книгам налаш але погынымо верым айлаш окса кÿлеш, садлан кö мыняр кертеш, тунар пуа. Чылажат шке кумылын ышталтеш.
– Погынымашыш ешге толаш лиеш мо?
– Ешге толаш шонышо-влаклан посна погынымаш-влак эртаралтыт. Тушко мияш лиеш. Кушто да кунамжым телефон дене рашемдыза.
Марий Элыште анонимный алкоголик-влакын погынымашышт икмыняр вере эртаралтеш. Ик тÿшкаш алкоголизм чер дене орланыше-влак погынат, вес тÿшкаш аракам йÿшö еҥ дене пырля илыше (созависимый)-шамыч толын кертыт. Вашлиймаш-влак Йошкар-Олаште веле огыл, тыгак Волжск олаште, Советский ден Оршанке посёлкылаште эртаралтыт.
Лекше чыла йодышым тыгай телефон дене рашемдаш лиеш:
90-91-31
8 902 670 91 31
Сайт: aamariel.ru